Obchody rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego przez Armię Czerwoną rozpoczęły się we wczesnych godzinach rannych 27 stycznia. Znicze i kwiaty w miejscach upamiętniających tragedię więźniów na terenie miasta złożyły m.in. władze samorządowe Oświęcimia, byli więźniowie, kombatanci oraz młodzież. Oddano hołd m.in. ofiarom podobozu KL Auschwitz - Monowitz, robotnikom przymusowym, którzy zginęli przy budowie IG Farben i KL Auschwitz oraz Polakom deportowanym do niewolniczej pracy. Kwiaty złożono w miejscach upamiętniających polskich żołnierzy poległych na frontach II wojny światowej oraz brytyjskich jeńców, którzy zgięli w stalagu VIII B Monowice. Wiązanki spoczęły na Zbiorowej Mogile Żołnierzy Armii Radzieckiej oraz na Cmentarzu Żydowskim.

27 stycznia jest dla mieszkańców Oświęcimia rocznicą wyzwolenia spod hitlerowskiego jarzma. Główne miejskie uroczystości miały miejsce przed Grobem Nieznanego Żołnierza.
W obchodach zorganizowanych przez prezydenta Oświęcimia wziął udział członek Zarządu Województwa Piotr Spyra.

Najważniejsze uroczystości 65. rocznicy wyzwolenia rozpoczynają się wczesnym popołudniem w byłym obozie Auschwitz II - Birkenau z udziałem około 150 byłych więźniów. Hołd ofiarom odda prezydent Lech Kaczyński i premier Donald Tusk, premier Izraela Benjamin Netanjahu i szef PE Jerzy Buzek. Zabiorą głos trzej byli więźniowie: Polak Władysław Bartoszewski, polski Żyd Marian Turski i polski Rom Edward Paczkowski.

Niemiecki obóz Auschwitz został wyzwolony 27 stycznia 1945 roku przez żołnierzy 100 Lwowskiej Dywizji Piechoty 60 Armii I Frontu Ukraińskiego. W walkach o wyzwolenie Auschwitz, Birkenau, Monowitz oraz miasta Oświęcimia śmierć poniosło 231 żołnierzy radzieckich.

Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku, a dwa lata później utworzono KL Auschwitz II - Birkenau, w ramach którego funkcjonowała także sieć podobozów. To miejsce masowej zagłady Żydów. W obozie Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 miliona ludzi - głównie Żydów, Polaków, Romów, jeńców radzieckich, a także przedstawicieli innych narodowości.