Zawód baca, zawód juhas
Tradycja potwierdzona urzędowo
Od 1 lipca lista zawodów w Polsce wzbogaciła się o dwie nowe profesje - bacy i juhasa. W tym dniu w życie wchodzi rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz jej stosowania. Baca został sklasyfikowany pod nr 613001 w grupie "Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej", natomiast juhas pod nr 612108 w grupie "Hodowcy wyspecjalizowanej produkcji zwierzęcej".
Wpisanie tych zawodów na listę to wynik realizacji przez Zarząd Województwa Śląskiego programu Owca PLUS. W ramach współpracy z Zarządem Województwa Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach złożyła w ubiegłym roku wniosek do Ministerstwa o rejestrację zawodów.
Tradycyjne zawody bacy i juhasa należą do ginących. Wpisanie ich na listę pozwoli bacom i juhasom na korzystanie ze świadczeń społecznych KRUS lub ZUS oraz różnych form zasiłków. Ma im też umożliwić uzyskiwanie uprawnień do wykonywania zawodu poprzez zdobycie certyfikatu potwierdzającego przynależność i potwierdzającego kwalifikacje.
Aby uzyskać certyfikat, adepci zawodu będą musieli wziąć udział w kursie zakończonym egzaminem. Muszą znać się na gospodarce szałaśniczej oraz wykazać się umiejętnościami pozyskiwania i przetwórstwa mleka owczego, a także wyrobu serów i innych produktów owczych. Wymagana będzie też od nich znajomość programu ochrony parków krajobrazowych i rezerwatów, rozpoznawania roślin chronionych oraz wpływu wypasu zwierząt na bioróżnorodność górskich hal i polan.
Podczas kursu prowadzone będą wykłady dotyczące tradycji wypasu owiec w Beskidach, współczesnych form gospodarki pasterskiej, prowadzenia zagrody edukacyjnej, agroturystyki oraz prawodawstwa między innymi w zakresie higieny zwierząt. Kursy nie będą dostępne dla każdego. Warunkiem uczestnictwa jest posiadanie zaświadczenia o minimalnym dwuletnim okresie pracy przy hodowli owiec.
W ubiegłym roku pierwszy kurs organizowany przez Izbę Rzemieślniczą oraz MSP w Katowicach we współpracy z Powiatowym Zespołem Doradztwa Rolniczego w Żywcu ukończyło dwudziestu jeden adeptów zawodu - szesnastu z Beskidów i pięciu z Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Teraz będą oni mogli podejść do egzaminu. Kolejne szkolenia, podobnie jak ubiegłoroczne, otrzymają dofinansowanie z budżetu programu Owca PLUS.