Owca Plus – kolejne rozdanie
Ruszają konkursy w ramach Programu Aktywizacji Gospodarczej oraz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej – Owca Plus na lata 2010-2014
Pierwszy otwarty konkurs ofert, z budżetem w wysokości 465 tys. zł, ma na celu ochronę czynną bioróżnorodności i krajobrazu poprzez prowadzenie wypasu owiec na wybranych zespołach hal i polan górskich Beskidów oraz wypasu owiec i kóz na murawach Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Wymagane jest, aby zwierzęta były zarejestrowane w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Dotacja Województwa Śląskiego przeznaczona jest nie tylko na czynną ochronę wskazanych terenów poprzez prowadzenie wypasu owiec i kóz w okresie pastwiskowym, ale również na inne zabiegi ograniczające sukcesję wtórną, np. usunięcie niepożądanej roślinności (odkrzaczanie), a ponadto na:
- budowę obiektów infrastruktury pasterskiej (np. bacówki, szałasy, kolyby);
- budowę koszorów dla zwierząt;
- budowę tradycyjnych drewnianych poideł dla zwierząt;
- zakup tzw. „pastuchów elektrycznych”, siatek w celu ochrony stad;
- budowę infrastruktury turystycznej np. ławek, zadaszeń, stołów, ławo-stołów;
- budowę ścieżki edukacyjnej;
- budowę tablic informacyjnych dla turystów w miejscach prowadzenia wypasu;
- opiekę nad stadem, np. odrobaczanie, utrzymanie prawidłowego stanu racic, znakowanie pomocnicze;
- zakup sprzętu tradycyjnego (kotły, puciera, czerpaki, formy, itp.).
W roku 2014 na obszarze Beskidów, programem objęto cenny krajobrazowo i przyrodniczo obszar o łącznej powierzchni 466 ha. Z kolei na Jurze Krakowsko- Częstochowskiej chronionych będzie 91 ha.
Celem drugiego otwartego konkursu ofert jest wsparcie działań promujących Program Owca Plus. Zadanie obejmuje organizację imprez o charakterze lokalnym i regionalnym, podczas których promowane będą m.in. tradycje i zwyczaje związane z pasterstwem i kulturą regionów Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej, produkty pochodzenia owczego i koziego, fotografie, rękodzieła, malarstwo, rysunek, folklor i muzyka. Na wsparcie mogą liczyć również projekty mające na celu wydanie niskonakładowych i niekomercyjnych publikacji związanych z kulturą regionów Beskidów i Jury Krakowsko- Częstochowskiej, tradycyjnym pasterstwem i chronioną przyrodą, wykonanie gadżetów, np. z filcu, wełny owczej, skóry promujących Program Owca Plus nawiązujących do kultury Beskidów i Jury Krakowsko- Częstochowskiej, zakup strojów regionalnych dla wypasających na terenach objętych Programem Owca Plus. Na działania promocyjne przeznaczono w bieżącym roku kwotę 100 tys. zł.
O wsparcie finansowe z budżetu Województwa Śląskiego w ramach Programu Owca Plus mogą starać się organizacje pozarządowe, których cele statutowe są zgodne z regulaminem konkursów oraz spółdzielnie rolnicze zrzeszające hodowców owiec i/lub kóz. Oferty można składać do 14 marca 2014 r.
Pilotażowy Program Owca Plus realizowany był przez Samorząd Województwa Śląskiego w latach 2008-2009. Obecnie trwa Program pięcioletni 2010-2014. Nadrzędnym celem Programu Owca Plus jest ochrona środowiska przyrodniczego i zachowanie bioróżnorodności wskazanych terenów, poprzez przywrócenie i utrzymanie wypasu owiec na wskazanych halach i polanach górskich oraz murawach.
Po latach realizacji Programu zaobserwowano zahamowanie sukcesji wtórnej, zwiększenie powierzchni terenów pastwiskowych i pogłowia owiec oraz częściową zmianę składu runi w kierunku odbudowy bioróżnorodności. Znacznie wzrosło zaangażowanie społeczności lokalnych w podtrzymywanie lokalnych tradycji i zwyczajów oraz zainteresowanie pasterstwem i czynną ochroną przyrody wśród turystów.
Program przewiduje ochronę najcenniejszych przyrodniczo hal i polan górskich Beskidów oraz muraw Jury Krakowsko-Częstochowskiej (wskazanych przez Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego) poprzez powstrzymywanie sukcesji lasu w oparciu o gospodarkę pasterską, a ponadto kultywowanie tożsamości kulturowej związanej z pasterstwem, krzewienie tradycji kultury ludowej, rozwój rzemiosła i przetwórstwa produktów pochodzenia owczego i koziego.