Projekt „Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych” realizowany jest w ramach unijnego Instrumentu Finansowego LIFE+ Komponent I Przyroda i różnorodność. Województwo Śląskie dla Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego.

Głównym celem projektu jest zachowanie i ochrona cennych siedlisk nieleśnych na obszarze Beskidu Żywieckiego i Beskidu Śląskiego, czyli hal i łąk górskich. Budżet projektu to 8 135 072 zł. Z tego 50% to środku Unii Europejskiej, 45% – Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, reszta – wkład własny Województwa Śląskiego.

Środki przeznaczone będą m.in. na zachowanie i ochronę różnorodności biologicznej terenów: Ostoi Natura 2000 Beskid Śląski oraz Beskid Żywiecki, w oparciu o gospodarkę pasterską, usuwanie samosiewów drzew i krzewów, koszenie roślinności łąkowej i murawowej wraz z usunięciem biomasy. Wspierane będą działania związane z czynną ochroną i odbudową stanowisk roślin cennych dla terenów objętych programem, m.in. dzwonka piłkowanego.

Ochrona zbiorowisk nieleśnych będzie miała także wpływ na faunę, ponieważ zbiorowiska te stanowią siedliska wielu cennych gatunków zwierząt, w tym ptaków drapieżnych. Część środków przeznaczona będzie na promocję oraz wdrażanie dobrej praktyki w zarządzaniu zasobami przyrodniczymi Natura 2000, a także działania edukacyjne skierowane do mieszkańców okolic obszarów projektu – rolników, uczniów oraz turystów.

Do sprawnej realizacji zadań powołano Komitet Sterujący, składający się z działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji ekologicznych oraz przedstawicieli właściwych miejscowo jednostek samorządu województwa, samorządu gminnego, Administracji Lasów Państwowych i organizacji gospodarczych.

Na inauguracyjnym posiedzeniu wicemarszałek Województwa Śląskiego Kazimierz Karolczak wręczył oficjalne powołania na członków Komitetu Sterującego, który ma działać jako organ doradczy i opiniotwórczy, przyczyniający się do popularyzacji i propagowania Projektu LIFE+ na poziomie lokalnym i regionalnym.

Do podstawowych zadań Komitetu Sterującego należy:

• opiniowanie założeń i celów projektu,
• doradztwo i opiniowanie realizacji poszczególnych działań prowadzonych w ramach Projektu w zakresie ochrony przyrody, edukacji, turystyki i rekreacji,
• zapewnianie wsparcia na rzecz lepszej realizacji Projektu.

Program realizowany będzie do 2017 roku i obejmie swym zasięgiem 442 hektary położone w Beskidzie Śląskim i Żywieckim.

Szczegółowe informacje o Projekcie można znaleźć na stronie www.lifebeskidy.com.pl

„Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych” to nie jedyny program realizowany przez Samorząd Województwa Śląskiego dotyczący ochrony bioróżnorodności terenów nieleśnych.

Od 2008 roku trwa Program Aktywizacji Gospodarczej oraz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej – Owca Plus. Jego celem jest ochrona środowiska przyrodniczego i zachowanie bioróżnorodności przez przywrócenie i utrzymanie wypasu owiec na wskazanych halach i polanach górskich oraz murawach.

Program przewiduje ochronę najcenniejszych przyrodniczo hal i polan górskich Beskidów oraz muraw Jury Krakowsko-Częstochowskiej (wskazanych przez Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego) przez powstrzymywanie sukcesji lasu w oparciu o gospodarkę pasterską, a ponadto kultywowanie tożsamości kulturowej związanej z pasterstwem, krzewienie tradycji kultury ludowej, rozwój rzemiosła i przetwórstwa produktów pochodzenia owczego i koziego.

Ponadto na obszarze Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd realizowany jest przez Województwo Śląskie – Zespół Parków Krajobrazowych Województw Śląskiego od 2012 roku Projekt „Ochrona cennych przyrodniczo siedlisk nieleśnych, charakterystycznych dla obszaru Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd” finansowany w ramach instrumentu finansowego Life+ Komponent I Przyroda i różnorodność. Budżet Projektu to 7 123 348 zł.

Głównym celem Projektu jest zachowanie i ochrona cennych, charakterystycznych dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej siedlisk nieleśnych. Podjęte działania są odpowiedzią na niepożądane zmiany w obrębie muraw kserotermicznych oraz naskalnych, zagrożonych zarastaniem w skutek zaniku pasterstwa, zmian użytkowania gruntów (zalesianie, zaorywanie i przekształcanie w pola uprawne) oraz nielegalną zabudowę i turystykę. Zaplanowane zostały kompleksowe działania w zakresie ochrony czynnej: usuwanie podrostów drzew i krzewów oraz prowadzenie wypasu kóz i owiec na obszarze ok. 100 ha. Czynna ochrona muraw naskalnych polegać będzie także na uporządkowaniu i udrożnieniu ruchu wspinaczkowego (m.in. przez wymianę ringów).

Projekt realizowany jest obszarze czterech ostoi Natura 2000: ostoi Olsztyńsko-Mirowskiej, Kroczyckiej, Złotopotockiej i Środkowojurajskiej, a jego zakończenie planowane jest na 2016 rok.