Rozstrzygnięto tegoroczne konkursy w ramach Programu Aktywizacji Gospodarczej oraz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej – Owca Plus na lata 2010-2014.

Pierwszy otwarty konkurs ofert, z budżetem w wysokości 465 tys. zł, ma na celu ochronę czynną bioróżnorodności i krajobrazu poprzez prowadzenie wypasu owiec na wybranych zespołach hal i polan górskich Beskidów oraz wypasu owiec i kóz na murawach Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Wymagane jest, aby zwierzęta były zarejestrowane w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Dotacja Województwa Śląskiego przeznaczona jest nie tylko na czynną ochronę wskazanych terenów poprzez prowadzenie wypasu owiec i kóz w okresie pastwiskowym, ale również na inne zabiegi ograniczające sukcesję wtórną, np. usunięcie niepożądanej roślinności (odkrzaczanie), a ponadto na:

• budowę obiektów infrastruktury pasterskiej (np. bacówki, szałasy, kolyby);
• budowę koszorów dla zwierząt;
• budowę tradycyjnych, drewnianych poideł dla zwierząt;
• zakup tzw. „pastuchów elektrycznych”, siatek w celu ochrony stad;
• budowę infrastruktury turystycznej, np. ławek, zadaszeń, stołów, ławo-stołów;
• budowę ścieżki edukacyjnej;
• budowę tablic informacyjnych dla turystów w miejscach prowadzenia wypasu;
• opiekę nad stadem, np. odrobaczanie, utrzymanie prawidłowego stanu racic, znakowanie pomocnicze;
• zakup sprzętu tradycyjnego (kotły, puciera, czerpaki, formy, itp.).

W roku 2014 na obszarze Beskidów Programem objęto cenny krajobrazowo i przyrodniczo obszar o łącznej powierzchni 466 ha. Z kolei na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej chronionych będzie 91 ha. Działania te realizować będą dwa podmioty: w Beskidach – Fundacja „Pasterstwo Transhumancyjne” (dotacja 390 tys. zł), na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej – Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskiej (dotacja 75 tys. zł).

Celem drugiego otwartego konkursu ofert jest wsparcie działań promujących Program Owca Plus. Zadanie obejmuje organizację imprez o charakterze lokalnym i regionalnym, podczas których promowane będą m.in. tradycje i zwyczaje związane z pasterstwem i kulturą regionów Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej, produkty pochodzenia owczego i koziego, fotografie, rękodzieła, malarstwo, rysunek, folklor, muzyka.

Na działania promocyjne przeznaczono w bieżącym roku 100 tys. zł. Dotację otrzymało 9 podmiotów. Dofinansowanie otrzymały m.in. FolkerFest – Festiwal Muzyki Folkowej, Pasterskiej i Turystycznej, IV Pasterska Jesień w Kamesznicy, Jurajskie Regionalia 2014 oraz V Jarmark Pasterski „Kto ma owce ten ma co chce”.

Ich listę zamieszczono na stronie internetowej Województwa Śląskiego.

Pilotażowy Program Owca Plus realizowany był przez Samorząd Województwa Śląskiego w latach 2008-2009. Obecnie trwa Program pięcioletni 2010-2014. Nadrzędnym celem Programu Owca Plus jest ochrona środowiska przyrodniczego i zachowanie bioróżnorodności wskazanych terenów, poprzez przywrócenie i utrzymanie wypasu owiec na wskazanych halach i polanach górskich oraz murawach.

Po latach realizacji Programu zaobserwowano zahamowanie sukcesji wtórnej, zwiększenie powierzchni terenów pastwiskowych i pogłowia owiec oraz częściową zmianę składu runi w kierunku odbudowy bioróżnorodności. Znacznie wzrosło zaangażowanie społeczności lokalnych w podtrzymywanie lokalnych tradycji i zwyczajów oraz zainteresowanie pasterstwem i czynną ochroną przyrody wśród turystów.

Program przewiduje ochronę najcenniejszych przyrodniczo hal i polan górskich Beskidów oraz muraw Jury Krakowsko-Częstochowskiej (wskazanych przez Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego) poprzez powstrzymywanie sukcesji lasu w oparciu o gospodarkę pasterską, a ponadto kultywowanie tożsamości kulturowej związanej z pasterstwem, krzewienie tradycji kultury ludowej, rozwój rzemiosła i przetwórstwa produktów pochodzenia owczego i koziego. Biuro prasowe