Obowiązek składania informacji o zakresie korzystania ze środowiska dotyczy wszystkich przedsiębiorców i instytucji publicznych, w tym szkół, szpitali, instytucji kultury.

Do Urzędu Marszałkowskiego wpłynęło ok. 21 tys. sprawozdań za rok 2013. Wysokość wpływów z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska za 2013 rok wyniosła ok. 276 mln zł. Pieniądze te są przekazywane na rachunki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska, do budżetów gmin i powiatów oraz do budżetu województwa. Prawie całość tych wpłat jest przeznaczana na realizację działań związanych z ochroną środowiska.

Nie każdy podmiot składający sprawozdanie jest zobowiązany do wniesienia stosownych opłat. Jest od nich zwolniony, jeśli ich wysokość za dany rok nie przekracza 800 zł za każdy komponent.

Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska opłata za korzystanie ze środowiska ponoszona jest za cztery główne komponenty:

• wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza (procesy technologiczne, przeładunek benzyn silnikowych, kotły, silniki spalinowe, chów lub hodowla drobiu),
• wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi (ścieki, wody chłodnicze, wody opadowe lub roztopowe, wody zasolone, wody wykorzystane, odprowadzane z obiektów chowu lub hodowli ryb lub innych organizmów wodnych),
• pobór wód (podziemnych lub powierzchniowych z własnych ujęć),
• składowanie odpadów (obowiązki od 2002 przejmuje zarządzający składowiskiem).

Podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska. W przypadku opłat za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wynikających z eksploatacji urządzeń (przez które rozumie się niestacjonarne urządzenie techniczne, w tym środki transportu), opłaty te wnosi się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska.

Firmy złożyły także blisko 600 sprawozdań dotyczących opłaty produktowej i odprowadziły 85 tys. zł tytułem opłat. Ten obowiązek dotyczy firm wprowadzających na rynek krajowy produkty w opakowaniach m.in. z tworzyw sztucznych, aluminium, stali, papieru i tektury i polega na zapewnieniu odpowiedniego poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Jednak przedsiębiorcy, którzy nie wywiązują się z nałożonego na nich obowiązku, zobowiązani są do zapłacenia opłaty produktowej.

Za niezłożenie sprawozdania z tytułu opłaty produktowej, baterii i akumulatorów oraz zbiorczych zestawień danych o wytwarzanych odpadach wojewódzki inspektor ochrony środowiska wymierza karę pieniężną w wysokości 500 zł.

Za niezłożenie sprawozdania z zakresu opłat za korzystanie ze środowiska prawo nie przewiduje kar pieniężnych, jednakże wpłata po terminie, w którym należało uiścić opłatę, skutkuje naliczeniem odsetek podatkowych.

Aby przypomnieć instytucjom oraz firmom o ich obowiązkach związanych z korzystaniem ze środowiska, Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego we współpracy z gminami i powiatami rozpoczął akcję informacyjną. Zadaniem lokalnych partnerów jest upowszechnienie informacji w Internecie, mediach lokalnych i przez wywieszenie ogłoszeń.

Wszelkie informacje poświęcone kwestii opłat za korzystanie ze środowiska dostępne są na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.