O powadze problemu i konieczności ograniczenia zjawiska niskiej emisji mówił już w trakcie inauguracji kongresu marszałek Wojciech Saługa. To jedno z najważniejszych wyzwań stojących przed regionem w perspektywie najbliższych lat.

„Z poziomu innych regionów ten problem nie wybrzmiewa tak donośnie jak tu, na Śląsku. Pod względem jakości powietrza jesteśmy na jednym z ostatnich miejsc wśród europejskich regionów. Chcemy zmierzyć się z tym problemem i widzimy w tej konfrontacji szanse na dalszy rozwój” – mówił marszałek Wojciech Saługa.

W trakcie panelu rozmawiano nie tylko o prawie do czystego powietrza, ale przede wszystkim o koniecznych zmianach w prawie, które ten stan umożliwią. Uczestnicy debaty zgodzili się co do potrzeby wsparcia w tym zakresie ze strony rządowej.

„Województwo Małopolskie jest pionierem w walce ze smogiem, jednak nasze możliwości są w tym względzie ograniczone. Potrzebna jest interwencja państwa i wyraźne wsparcie tych działań prowadzonych na szczeblu samorządowym, poprzez wycofanie szkodliwych paliw z obrotu i standaryzację kotłów” – argumentował Jacek Krupa, marszałek Województwa Małopolskiego.

Poważniejszego potraktowania problemu ze strony rządu wymagał także marszałek Wojciech Saługa. „Jednym podpisem ministra jesteśmy w stanie wyeliminować szkodliwe paliwa z rynku. Potrzeba nam lepszych przepisów na poziomie krajowym, bo samo wprowadzenie uchwały antysmogowej na terenie województwa nie rozwiązuje problemu, te paliwa wciąż są bowiem możliwe do kupienia” – dodał Wojciech Saługa.

Warto przypomnieć, że Sejmiki obu województw – śląskiego i małopolskiego, przyjęły uchwały antysmogowe. Trwają prace nad podobnym rozwiązaniem w województwie mazowieckim, jednak jak podkreślała wicemarszałek Janina Orzełowska, specyfika tego województwa może wymagać dwóch innych rozwiązań – dla Warszawy i okolic oraz dla pozostałej części regionu.

„Jesteśmy bardzo zróżnicowanym regionem, w którym 65 proc. obszaru to tereny rolnicze i musimy brać to pod uwagę. Przeprowadziliśmy wśród gmin regionu ankiety i większość z nich nie chce uchwały antysmogowej w takiej formie. Warto podkreślić też, że w Warszawie większość zanieczyszczeń to zanieczyszczenia komunikacyjne” – mówiła Janina Orzełowska.

Co istotne, z roku na rok obserwuje się zmianę podejścia do problemu złej jakości powietrza wśród mieszkańców i ich większą świadomość w tym temacie.

„Kiedy dwa lata temu zapytaliśmy mieszkańców Katowic o ewentualne wprowadzenie darmowej komunikacji w przypadku rażących przekroczeń norm jakości powietrza, byli przeciwni temu rozwiązaniu. Kilka miesięcy temu opinia w tej sprawie zmieniła się diametralnie, dlatego wiemy, jak ważna jest edukacja w tym zakresie i uświadamianie, jakie skutki zdrowotne niesie smog dla naszego zdrowia” – mówił Patryk Białas z Katowickiego Alarmu Smogowego.

Sejmik Województwa Śląskiego przyjął uchwałę antysmogową w kwietniu br. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 września 2017 r. na terenie całego województwa. Od tego czasu będzie obowiązywał zakaz stosowania węgla brunatnego, mułów i flotokoncentratów, a także biomasy stałej o wilgotności powyżej 20 proc. Uchwała obowiązuje też wszystkich, którzy po 1 września br., planują instalację urządzeń grzewczych. W tym przypadku muszą być to kotły minimum klasy 5. Uchwała zakłada trzy daty graniczne wymiany starych kotłów w zależności od długości ich użytkowania. W przypadku kotłów eksploatowanych powyżej 10 lat od daty produkcji trzeba będzie je wymienić na klasę 5 do końca 2021 roku. Ci, którzy użytkują kotły od 5-10 lat, powinni wymienić je do końca 2023 roku, a użytkownicy najmłodszych kotłów mają czas do końca 2025 roku. Na rynku są stosowane również kotły klasy 3 i 4. Ze względu na to, że do roku 2016 wymiana na takie kotły była dofinansowywana, graniczną datę ich obowiązkowej wymiany na klasę 5 wydłuża się do końca roku 2027. Co istotne, każdy, kto buduje nowy dom i zamierza ogrzewać go węglem lub drewnem, ma obowiązek zainstalować kocioł klasy 5. Ta regulacja będzie miała zastosowanie już od 1 września 2017 roku.