WOJEWÓDZTWO

Samorząd województwa określa strategię rozwoju województwa oraz prowadzi politykę rozwoju województwa, na którą składa się:

1. tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, w tym kreowanie rynku pracy;
2. utrzymanie i rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim;
3. pozyskiwanie i łączenie środków finansowych: publicznych i prywatnych, w celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej;
4. wspieranie i prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu wykształcenia obywateli;
5. racjonalne korzystanie z zasobów przyrody oraz kształtowanie środowiska naturalnego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju;
6. wspieranie rozwoju nauki i współpracy między sferą nauki i gospodarki, popieranie postępu technologicznego oraz innowacji;
7. wspieranie rozwoju kultury oraz sprawowanie opieki nad dziedzictwem kulturowym i jego racjonalne wykorzystywanie;
8. promocja walorów i możliwości rozwojowych województwa;
9. wspieranie i prowadzenie działań na rzecz integracji społecznej i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.

Samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim, określone ustawami, w szczególności w zakresie:

1. edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego;
2. promocji i ochrony zdrowia;
3. kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
4. pomocy społecznej;
5. wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;
6. polityki prorodzinnej;
7. modernizacji terenów wiejskich;
8. zagospodarowania przestrzennego;
9. ochrony środowiska;
10. gospodarki wodnej, w tym ochrony przeciwpowodziowej, a w szczególności wyposażenia i utrzymania wojewódzkich magazynów przeciwpowodziowych;
11. transportu zbiorowego i dróg publicznych;
12. kultury fizycznej i turystyki;
13. ochrony praw konsumentów;
14. obronności;
15. bezpieczeństwa publicznego;
16. przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy;
17. działalności w zakresie telekomunikacji;
18. ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

Ustawy mogą określać sprawy należące do zakresu działania województwa jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez zarząd województwa. Ustawy mogą nakładać na województwo obowiązek wykonywania zadań z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.

Oprócz władz samorządowych, w każdym województwie urząd sprawuje powoływany przez Prezesa Rady Ministrów - Wojewoda. Jest on zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej, stanowi także organ nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego oraz organ wyższego stopnia w rozumieniu przepisów o postępowaniu administracyjnym. Wojewoda reprezentuje Skarb Państwa w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach. Jako przedstawiciel Rady Ministrów odpowiada za wykonywanie polityki rządu na obszarze województwa.

POWIAT

Występują dwa rodzaje powiatów: zasadnicza jednostka podziału terytorialnego, która obejmuje całe obszary graniczących ze sobą gmin - powiat ziemski albo cały obszar miasta - miasto na prawach powiatu. Powiat wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym. Pełni usługi dla mieszkańców w dość ogólnym zakresie, m.in. utrzymuje i prowadzi szkoły oraz biblioteki i domy kultury, nadzoruje budowy i remonty dróg, a także prowadzi pomoc społeczną i walczy z bezrobociem.

GMINA

Podstawową wspólnotą samorządową jest gmina - najmniejsza jednostka administracyjna. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawowo dla innych podmiotów. Gmina odpowiada przede wszystkim za zaspokajanie podstawowych, konkretnych potrzeb swoich mieszkańców m.in. w zakresie: transportu zbiorowego, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji i odprowadzania ścieków, pomocy społecznej, edukacji publicznej, ładu przestrzennego, ochrony środowiska.