W imieniu marszałka Jakuba Chełstowskiego konferencję otworzył Dariusz Starzycki wicemarszałek Województwa Śląskiego - „Państwa liczna obecność świadczy o tym, że takie spotkania jak dzisiaj są potrzebne, ważne jest abyśmy rozmawiali o rozwoju opieki psychiatrycznej. Dla Zarządu Województwa Śląskiego jest to bardzo istotny temat, ponieważ w naszym zarządzie są placówki zajmujące się zdrowiem psychicznym i chcemy je usprawniać”.

W spotkaniu udział wzięli m.in. dr Marek Balicki, prof. dr hab. n.med. Jacek Wciórka, prof. dr hab. Andrzej Cechnicki oraz specjaliści z zakresu psychiatrii, przedstawiciele samorządu, przedstawiciele świata medycyny oraz przedstawiciele placówek medycznych, opieki społecznej i NFZ. Tematem wyjściowym do dyskusji był pilotażowy program, w ramach którego tworzone są Centra Zdrowia Psychicznego. Placówki te mają zapewnić pacjentom nie tylko szybką pomoc, ale również wsparcie społeczne, uwzględniając zwłaszcza takie grupy jak dzieci i młodzież, a także osoby starsze.

Celem pilotażowego programu, jest przeniesienie ciężaru opieki psychiatrycznej z zamkniętego szpitala psychiatrycznego do środowiska lokalnego. Zadaniem programu jest przede wszystkim poprawa procesu leczniczego oraz komfortu pacjentów doświadczających kryzysów psychicznych. Pilotaż jest finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Prawidłową jego realizację nadzoruje i koordynuje Minister Zdrowia przy pomocy Biura ds. Pilotażu. Program pilotażowy jest realizowany od 1 lipca 2018 r., a jego zakończenie nie może nastąpić później niż do 30 czerwca 2021 r. W pilotażu biorą udział podmioty lecznicze zlokalizowane na terenie kraju, wytypowane przez Ministra Zdrowia. Nie wszystkie centra rozpoczęły swoją działalność z dniem wejścia w życie pilotażu. Część z nich sukcesywnie rozpoczynało swoją działalność i przystępowało do realizacji po spełnieniu określonych warunków działania centrum.

Centra zdrowia psychicznego są odpowiedzialne za udzielanie wszystkim potrzebującym ze swojego rejonu kompleksowej pomocy psychiatrycznej, w warunkach:

• stacjonarnych (psychiatrycznych, w miejscu udzielania pomocy doraźnej),
• dziennych psychiatrycznych (oddział ogólny całodobowy),
• ambulatoryjnych (porada lekarska, porada psychologiczna, sesja psychoterapii, wizyta domowa),
• leczenia środowiskowego (domowego), w ramach której pacjent będzie mógł uzyskać poradę lekarza i psychologa, wizytę terapeuty środowiskowego czy sesję psychoterapii.

Gdy pacjent potrzebuje pilnej pomocy, powinna ona zostać mu udzielona w ciągu 72 godzin. Jeśli będzie szukał wsparcia w kryzysie psychicznym i zgłosi się do centrum zdrowia psychicznego w dzielnicy, w której mieszka, nikt nie będzie mógł go odesłać.

Centra mają obejmować społeczność od 50 do 200 tys. mieszkańców, czyli np. ludność powiatu lub dzielnicy dużego miasta. Zmiana sposobu realizacji opieki psychiatrycznej ma przeciwdziałać stygmatyzacji osób w kryzysie psychicznym oraz pomóc w uzyskaniu przez pacjenta kompleksowego wsparcia np. blisko miejsca zamieszkania, szkoły, miejsca pracy.

Celem nadrzędnym jest przywracanie osoby będącej w kryzysie psychicznym lub po jego przejściu do normalnego funkcjonowania w środowisku społecznym za pomocą zróżnicowanych i dostępnych form leczniczo-terapeutycznych, które zostaną indywidualnie dobrane do potrzeb każdej potrzebującej osoby.

Obecnie w Polsce działa 27 czp, w tym dwa na terenie województwa śląskiego, są to:

• Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Cieszynie,
• Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Bielsku – Białej.