Załącznik 2

Wzajemne relacje Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2020 i Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego

Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego jest podstawowym aktem planistycznym samorządu województwa, obligatoryjnie sporządzanym przez organy samorządu województwa, a jego rzeczowy zakres określa ustawa z dn. 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Plan zasadniczo odnosi się do obszaru w granicach administracyjnych województwa śląskiego oraz uwzględnia ustalenia zawarte w Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego i tworzy przestrzenne warunki do realizacji jej celów.

Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego wskazuje cele, kierunki i działania dotyczące przestrzennego rozwoju województwa na najbliższą dekadę, orientacyjnie do roku 2015, a tam, gdzie to jest możliwe, wskazuje także przykładowe konkretne zadania zgłaszane do realizacji przez gminy oraz różne instytucje i organy. Plan daje szerokiemu gronu odbiorców inspirację i motywację do dążenia ku wskazanym w Planie atrakcyjnym celom.

Plan wychodząc od poważnych wyzwań, jakie wiążą się z przechodzeniem od epoki przemysłowej do postindustrialnej, które przed województwem śląskim stawiają globalizacja i metropolizacja gospodarki światowej, zwraca uwagę na szczególną rolę, jaką w tym procesie mają do odegrania wielkomiejskie aglomeracje województwa śląskiego. Dlatego za podstawowe zadanie polityki przestrzennej województwa przyjmuje modernizowanie przestrzennego zagospodarowania i otwieranie regionu na innowacyjną i konkurencyjną przestrzeń europejską oraz restrukturyzowanie miast i miejskich aglomeracji zdominowanych przez tradycyjne gospodarki i tworzenie miejsc o walorach sprzyjających wzrostowi efektywności gospodarowania. Jest to koncepcja odnowy województwa śląskiego i sprzyjania odtworzeniu orientacji innowacyjnej, z której Górny Śląsk słynął na progu ery industrialnej. Promuje ona rozwój obszarów metropolitalnych, który otwiera przed lokalnymi społecznościami w subregionach województwa możliwość twórczego rozwinięcia ogólnej polityki przestrzennej województwa śląskiego zgodnie z własnymi aspiracjami i ambicjami. Ustalenia Planu uzupełniają dodatkowe wyjaśnienia dotyczące sposobu realizacji Planu oraz jego monitorowania.

Wizja przyszłości przestrzeni województwa jest kształtowana przekonaniem, że realizacja polityki zawartej w Planie zagospodarowania przestrzennego województwa śląskiego powinna doprowadzić do:

• osiągnięcia trwałej i wysokiej konkurencyjnej pozycji województwa śląskiego (po przebudowie struktury przestrzennej) jako jednego z kilku centrów rozwoju cywilizacyjnego Polski XXI wieku, ważnego i atrakcyjnego regionu Europy Środkowej;
• uzyskania wizerunku województwa o przestrzennych warunkach realizujących zasady zrównoważonego rozwoju, sprawiedliwości i efektywności oraz bezpieczeństwa;
• uzyskania przestrzeni o wysokich walorach estetycznych architektury i krajobrazu, czerpiących z dziedzictwa przyrody i kultury oraz nadającej przestrzeni indywidualny wyraz.

Taką wizję przyszłości przestrzeni realizuje model przestrzennego zagospodarowania województwa oparty na koncepcji umiarkowanej policentrycznej koncentracji osadnictwa. Model ten tworzą:

• 4 obszary metropolitalne tożsame z przyjętymi w "Strategii..." obszarami polityki rozwoju- z centrami w aglomeracjach górnośląskiej (24 miasta), częstochowskiej, rybnickiej i bielskiej, razem kształtujące Skonsolidowany Śląski Obszar Metropolitalny, będący częścią Europolu Śląsko-Krakowskiego - jednego z najważniejszych biegunów rozwoju Polski - powiązanego z innymi wielkimi biegunami rozwoju Europy,
• pasma rozwoju (korytarze transportowo-osiedleńcze) o zróżnicowanych funkcjach składające się z jednostek osadniczych kształtujących się wzdłuż głównych ciągów infrastruktury technicznej i powiązanych komunikacyjnie z centrami obszarów metropolitalnych oraz kształtowanych celowo przez lokalizowanie w nich funkcji dynamizujących rozwój i chroniących środowisko,
• strefy wielofunkcyjne o charakterze rolniczo-mieszkaniowym, rekreacyjno-leśnym, turystyczno-rolniczym, rolniczo-leśnym, z lokalnymi ośrodkami równomiernie rozmieszczonymi na całym Skonsolidowanym Śląskim Obszarze Metropolitalnym, w tym obszary działań aktywizujących rozwój lokalny i ukierunkowanych na pobudzanie rozwoju społeczno-gospodarczego i zmniejszenie dysproporcji w warunkach życia w regionie.

Generalny cel polityki określono jako: Kształtowanie harmonijnej struktury przestrzennej województwa śląskiego sprzyjającej wszechstronnemu rozwojowi województwa, natomiast szczegółowe cele polityki przestrzennej to:

1. Dynamizacja i restrukturyzacja przestrzeni województwa
2. Wzmocnienie funkcji węzłów sieci osadniczej
3. Ochrona zasobów środowiska, wzmocnienie systemu obszarów chronionych i wielofunkcyjny rozwój terenów otwartych
4. Rozwój ponadlokalnych systemów infrastruktury
5. Stymulowanie innowacji w regionalnym systemie zarządzania przestrzenią
6. Rozwój współpracy międzyregionalnej w zakresie planowania przestrzennego

Konkretyzacją sformułowanych w Ustaleniach Planu celów polityki przestrzennej województwa są wskazane na wybranych kierunkach polityki przestrzennej propozycje różnego rodzaju działań o charakterze inwestycyjnym oraz konkretne zadania o znaczeniu ponadlokalnym.

Cel I.: DYNAMIZACJA I RESTRUKTURYZACJA PRZESTRZENI WOJEWÓDZTWA

Oczekiwanym rezultatem osiągania celu jest stworzenie przestrzennych warunków dla dynamizowania gospodarczego rozwoju województwa i podniesienia jego konkurencyjności oraz wspierania strukturalnie słabszych obszarów. Przyjęto, że oczekiwany rezultat będzie do osiągnięcia poprzez działania podejmowane na następujących kierunkach polityki przestrzennej:

1. Wspieranie tworzenia warunków przestrzennych rozwoju przedsiębiorczości, innowacji gospodarczej i transferu technologii
2. Rozwój i wspieranie restrukturyzacji wybranych dziedzin usług publicznych
3. Przeciwdziałanie największym zagrożeniom i poprawa bezpieczeństwa publicznego
4. Wykreowanie zintegrowanego regionalnego produktu turystycznego
5. Rozwój infrastruktury technicznej i transportowej poprawiającej warunki inwestowania
6. Rozwijanie potencjału wewnętrznego obszarów zagrożonych marginalizacją

Cel II.: WZMOCNIENIE FUNKCJI WĘZŁÓW SIECI OSADNICZEJ

Oczekiwanym rezultatem osiągania celu jest zahamowanie procesu suburbanizacji zwiększające atrakcyjność śląskich miast i aglomeracji oraz konkurencyjność Skonsolidowanego Śląskiego Obszaru Metropolitalnego w stosunku do innych metropolii w kraju i w Europie. Przyjęto, że oczekiwany rezultat będzie do osiągnięcia poprzez działania podejmowane na następujących kierunkach polityki przestrzennej:

1. Promowanie zwartych miast efektywnie wykorzystujących teren
2. Kształtowanie struktur przestrzennych sprzyjających tworzeniu alternatywnych sposobów transportu w stosunku do samochodu i bardziej przyjaznych środowisku
3. Wspieranie rozwoju funkcji metropolitalnych
4. Rewitalizacja miejskich dzielnic

Cel III.: OCHRONA ZASOBÓW ŚRODOWISKA, WZMOCNIENIE SYSTEMU OBSZARÓW CHRONIONYCH I WIELOFUNKCYJNY ROZWÓJ TERENÓW OTWARTYCH


Oczekiwanym rezultatem osiągania celu jest prawidłowe funkcjonowanie systemu ekologicznego województwa, przyczyniające się do poprawy warunków życia mieszkańców i wzrostu konkurencyjności województwa. Przyjęto, że oczekiwany rezultat będzie do osiągnięcia poprzez działania podejmowane na następujących kierunkach polityki przestrzennej:

1. Ochrona zasobów środowiska
2. Racjonalne użytkowanie terenów o wysokich walorach środowiska i dużej atrakcyjności dla rozwoju rekreacji i turystyki
3. Przekształcenia terenów intensywnego rolnictwa
4. Wzmocnienie ekonomicznej siły i żywotności strukturalnie słabych obszarów wiejskich

CEL IV.: ROZWÓJ PONADLOKALNYCH SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY

Oczekiwanym rezultatem osiągania celu są ukształtowane funkcjonalne systemy infrastruktury technicznej i transportowej, ograniczające zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi, tym samym przyczyniające się do zmniejszenia ryzyka zanieczyszczenia środowiska i poprawy bezpieczeństwa warunków inwestowania, integracji województwa oraz wzrostu jego europejskiej konkurencyjności. Przyjęto, że oczekiwane rezultaty będą do osiągnięcia poprzez działania podejmowane na następujących kierunkach polityki przestrzennej:

1. Wspieranie rozwoju infrastruktury komunikacyjnej o znaczeniu ponadregionalnym i regionalnym
2. Promowanie rozwoju pasażerskiego transportu zbiorowego
3. Promowanie rozwoju zintegrowanych systemów transportu kombinowanego
4. Wspieranie rozwoju infrastruktury technicznej

Cel V.: STYMULOWANIE INNOWACJI W REGIONALNYM SYSTEMIE ZARZĄDZANIA PRZESTRZENIĄ

Oczekiwanym rezultatem osiągania celu jest ład przestrzenny i wysokie poczucie u mieszkańców województwa związku z ich terytorium. Przyjęto, że oczekiwany rezultat będzie do osiągnięcia poprzez działania podejmowane na następujących kierunkach polityki przestrzennej:

1. Wykreowanie i rozwój obszarów metropolitalnych
2. Promowanie innowacyjnych instrumentów zarządzania przestrzenią

Cel VI.: ROZWÓJ WSPÓŁPRACY MIĘDZYREGIONALNEJ W ZAKRESIE PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO

Oczekiwanym rezultatem osiągania celu jest wyeliminowanie zbędnych problemów i konfliktów w zagospodarowaniu przestrzennym w obszarach przygranicznych i stykowych z innymi województwami oraz integracja województwa z przestrzenią europejską. Przyjęto, że oczekiwany rezultat będzie do osiągnięcia poprzez działania podejmowane na następujących kierunkach polityki przestrzennej:

1. Rozwijanie współpracy transgranicznej w obszarach stykowych,
2. Rozwijanie współpracy międzyregionalnej w obszarze makroregionu,
3. Rozwijanie współpracy ponadnarodowej.

Cele, kierunki oraz działania Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego określone były w zgodności z dokumentem Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2015. W toku prac związanych z aktualizacją Strategii dążono do zachowania spójności obu dokumentów. Związki pomiędzy celami obu dokumentów prezentuje poniższa tabela:

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego ul. Ligonia 46, 40-037 Katowice