5.3 Priorytet 3: Wzrost konkurencyjności gospodarki województwa śląskiego Zakłada się pilną potrzebę wzmocnienia innowacyjności gospodarki regionu poprzez rozwój nowych działalności, nowych produktów i nowych przedsiębiorstw. Jest to wymóg wynikający z nieuchronności zachodzących procesów schyłkowych, które dotykają tradycyjne sektory gospodarki Województwa Śląskiego. Do głównych sektorów dominujących nadal w strukturze gospodarczej regionu, należą restrukturyzowany sektor węglowy, stalowy i koksowniczy. Z drugiej strony region dysponuje wieloma atutami pozwalającymi na rozwój działalności zaawansowanych technologicznie. Te atuty związane są z kulturą przemysłową, wykwalifikowanymi kadrami oraz zapleczem edukacyjnym i naukowo-badawczym wyższych uczelni i instytutów naukowych. Dodatkowym atutem są międzynarodowe kontakty środowisk akademickich i gospodarczych. Ważne jest wspieranie procesów innowacyjnych szczególnie w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. Firmy te są nośnikami innowacyjnych rozwiązań oraz kreatorami nowych miejsc pracy. W regionie obserwuje się proces powstawania licznych małych przedsiębiorstw zaawansowanych technologicznie oraz rozwijania innowacyjnych projektów w takich dziedzinach jak: informatyka, nanotechnologie, kardiochirurgia, rewitalizacja środowiska. Potencjał wzrostu innowacyjności gospodarki województwa tkwi również w: przetwórstwie węgla kamiennego, energetyce, budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych, a także nowoczesnej, oferującej wysoko przetworzone produkty, metalurgii kolorowej. W województwie niezbędne jest utworzenie nowoczesnej infrastruktury przedsiębiorczości, w tym tworzenie centrów transferu technologii. Centra te mogą powstać przez wykorzystanie potencjału naukowo-badawczego regionu. O wzroście innowacyjności gospodarki decyduje także atrakcyjność inwestycyjna regionu. Wpływa ona na sposób postrzegania województwa zarówno przez potencjalnych, jak i już funkcjonujących w regionie inwestorów zagranicznych. Działania realizowane pod priorytetem 3 umożliwiają zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez wsparcie inwestycji poprawiających poziom technologiczny lub organizacyjny przedsiębiorstw (także w zakresie ochrony środowiska) oraz zapewnienie wysokiej jakości usług doradczych dla przedsiębiorstw. Celami cząstkowymi tego priorytetu są:
Założenia priorytetu 3 są zgodne ze Strategią Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2015: "Wzrost innowacyjności i konkurencyjności gospodarki, w tym małych i średnich przedsiębiorstw (E)". Priorytet ten realizują następujące cele strategiczne:
Cel Celem działania jest zwiększenie konkurencyjności polskich małych i średnich przedsiębiorstw poprzez ułatwienie dostępu do specjalistycznej pomocy doradczej. Opis działania W szybko zmieniającym się środowisku funkcjonowania przedsiębiorstw wiedza staje się kluczowym czynnikiem sukcesu w prowadzeniu działalności gospodarczej. Polskie przedsiębiorstwa, zwłaszcza małe, bardzo często nie mają możliwości dostępu do specjalistycznej wiedzy wewnątrz firmy. Stąd konieczność korzystania z usług instytucji zewnętrznych, co nie zawsze jest możliwe, np. z powodu wysokich kosztów takich usług lub ich ograniczonej dostępności. Dzięki wsparciu ze środków strukturalnych, w ramach niniejszego działania przedsiębiorcy będą mieli ułatwiony dostęp do najistotniejszych z punktu widzenia budowania konkurencyjności polskich przedsiębiorstw usług specjalistycznych. Przedsięwzięcia realizowane w ramach tego działania dotyczą między innymi:
Spodziewane efekty W wyniku realizacji działań oczekiwać można następujących efektów:
Beneficjenci ostateczni Beneficjentami ostatecznymi będą istniejące małe i średnie przedsiębiorstwa, w tym nowopowstające firmy oparte na zaawansowanych technologiach.
Cel Celem działania jest poprawa konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez wsparcie nowych inwestycji, prowadzących do zasadniczych zmian produkcji, produktu lub procesu produkcyjnego oraz wzrost skali umiędzynarodowienia przedsiębiorstw poprzez promocję. Opis działania W ramach działania przewidywane są następujące typy projektów:
Spodziewane efekty Spodziewane efekty obejmują między innymi:
Beneficjenci ostateczni Beneficjentami ostatecznymi są przedsiębiorstwa.
Cel Celem działania jest zwiększenie konkurencyjności polskich małych i średnich przedsiębiorstw poprzez unowocześnienie ich oferty produktowej i technologicznej. Opis działania Drugim, obok wiedzy oraz informacji, kluczowym z punktu widzenia konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynku czynnikiem jest dysponowanie nowoczesnymi środkami trwałymi, wykorzystywanymi przez przedsiębiorcę do produkcji lub świadczenia usług. Problemem wielu polskich małych i średnich przedsiębiorstw jest niekonkurencyjny i zdekapitalizowany majątek oraz niska rentowność, która nie pozwala na jego modernizację. Występująca na skutek tego luka technologiczna jest znacznie większa wobec konkurentów zagranicznych niż krajowych. W celu zwiększenia nakładów inwestycyjnych w przedsiębiorstwach usługowych i produkcyjnych, a co za tym idzie, poprawy ich oferty produktowej i technologicznej, planuje się realizację między innymi poniższych poddziałań:
Spodziewane efekty Spodziewane efekty obejmują między innymi:
Beneficjenci ostateczni Beneficjentami ostatecznymi działania będą małe i średnie przedsiębiorstwa.
Unijne wymagania w zakresie ochrony środowiska wobec przedsiębiorstw przemysłowych, zawarte w dyrektywach UE, oznaczają konieczność poniesienia ogromnych wydatków inwestycyjnych. Dla tych podmiotów, które nie wdrożą ekologicznych procedur do momentu wygaśnięcia wynegocjowanych okresów przejściowych, oznaczać to będzie konieczność zakończenia działalności produkcyjnej. Ograniczone możliwości przedsiębiorstw w zakresie finansowania inwestycji proekologicznych stanowią barierę dla podejmowania tego typu przedsięwzięć. Dlatego celem działania jest dostosowanie przedsiębiorstw do wymogów dyrektyw Unii Europejskiej w obszarach: ochrona powietrza, ochrona wód i gospodarka odpadami. Opis działania W myśl zasad zrównoważonego rozwoju wzrost gospodarczy powinien odbywać się z uwzględnieniem właściwego oddziaływania na stan środowiska naturalnego. Współczesne podejście do ochrony środowiska wymusza tworzenie i wdrażanie nowych technik i technologii, przede wszystkim takich, które przyczyniają się do eliminacji zanieczyszczeń u źródła. Zastosowanie takich technologii jest podwójnie korzystne. Z jednej strony zmniejsza presję na środowisko wywieraną przez przedsiębiorstwo, a z drugiej obniża koszty działalności przedsiębiorstwa, zarówno poprzez obniżenie poziomu nakładów na produkcję, jak i poprzez obniżenie wydatków na opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska lub ewentualne kary za jego niszczenie. W związku z powyższym przewiduje się:
Spodziewane efekty Spodziewane efekty obejmują między innymi:
Beneficjenci ostateczni Beneficjentami ostatecznymi są przedsiębiorstwa, które dokonywać będą inwestycji w zakresie ochrony środowiska.
Ogólnym celem działania jest wzrost przedsiębiorczości poprzez wsparcie dla zwiększania liczby nowych przedsiębiorstw. Cele szczegółowe obejmują:
Opis działania Szczególnym wyzwaniem jest zachęcanie do podjęcia działalności gospodarczej przez osoby, które w wyniku procesów restrukturyzacji są zmuszone do poszukiwania nowych źródeł utrzymania. Działanie ma na celu wspieranie tworzenia na tych obszarach nowych mikroprzedsiębiorstw (zatrudniających włącznie do 9 osób) i tworzenie możliwości ich rozwoju poprzez umożliwienie im korzystania z usług dla przedsiębiorczości. Wspierane będą zintegrowane projekty (one-stop-shop approach) z zakresu uruchomienia i rozwoju mikroprzedsiębiorstw poprzez udzielanie dotacji:
Spodziewane efekty Spodziewane efekty realizacji działania to:
Beneficjenci ostateczni Beneficjentami ostatecznymi są mikroprzedsiębiorstwa zarejestrowane na terenie województwa śląskiego i działające w sektorach zdefiniowanych z punktu widzenia potrzeb modernizacyjnych i restrukturyzacyjnych regionu.
Cel Głównym celem działania jest wzmocnienie i wykorzystanie potencjału regionalnego sektora akademickiego i naukowo-badawczego dla rozwoju przedsiębiorczości i wzmocnienia konkurencyjności przedsiębiorstw działających na lokalnym rynku. Wybór projektów będzie oparty na Regionalnej Strategii Innowacji. Opis działania Projekty w ramach działania będą zgodne z postanowieniami Regionalnej Strategii Innowacji, mającej na celu tworzenie sprawnego i "naturalnego" systemu powiązań instytucjonalnych pomiędzy sektorem badawczo-rozwojowym, przedsiębiorstwami, władzami regionalnymi i lokalnymi oraz instytucjami pośredniczącymi. Dzięki realizacji tego działania nastąpi poprawa transferu technologii i know-how w regionie, wykształcenie i wzmocnienie postaw innowacyjnych wśród przedsiębiorców. Zostanie ponadto stworzony system przekazywania doświadczeń, wiedzy i informacji wśród instytucji i przedsiębiorstw w zakresie innowacyjności. Realizacja regionalnej strategii innowacji doprowadzi do stworzenia regionalnego systemu kreowania, wdrażania i rozpowszechniania innowacji. Spodziewane efekty Spodziewane efekty realizacji działania to między innymi:
Beneficjenci ostateczni Beneficjentami ostatecznymi będą głównie publiczne i prywatne szkoły wyższe prowadzące wspólne projekty, instytucje naukowo-badawcze, instytucje wspierające działalność przedsiębiorstw oraz same przedsiębiorstwa.
Cel Celem działania jest poprawa konkurencyjności gospodarki poprzez wzrost innowacyjności, w tym zwiększenie transferu nowoczesnych rozwiązań technologicznych, produktowych i organizacyjnych do przedsiębiorstw i instytucji. Opis działania Ścisła współpraca między sferą naukowo-badawczą a gospodarką jest konieczna dla osiągnięcia szybkiego postępu technologicznego. Dający się odczuć brak silnych powiązań między przedsiębiorstwami i sferą naukowo-badawczą jest jedną z przyczyn niewykorzystania potencjału obu tych sfer do poszukiwania i wprowadzania nowych rozwiązań poprawiających pozycję konkurencyjną gospodarki. Zasoby sektora naukowego w postaci nowoczesnego kapitału ludzkiego (eksperci), wyników prac badawczo-rozwojowych oraz infrastruktury badawczo-rozwojowej nie są odpowiednio wykorzystane w gospodarce. Strukturyzacja sfery naukowo-badawczej polegająca na rozwoju konsorcjów instytucji tworzących naukowo-przemysłowe centra zaawansowanych technologii lub centra doskonałości i kompetencji oraz koncentracja badań na dziedzinach priorytetowych dla gospodarki będzie sprzyjała zwiększeniu zainteresowania przedsiębiorców inwestycjami w prace badawczo-rozwojowe. Działanie będzie realizowane między innymi poprzez: ˇ programy badawcze w priorytetowych, z punktu widzenia rozwoju polskiej gospodarki, dziedzinach badawczych, ˇ projekty związane z wprowadzaniem w przedsiębiorstwach najlepszych z dostępnych technologii i praktyk, ˇ projekty badawczo-wdrożeniowe związane z wprowadzaniem innowacji do przedsiębiorstw, w szczególności zaawansowanych technologii oraz BAT, prowadzonych wspólnie przez instytucje sfery badawczo-rozwojowej oraz przedsiębiorstwa lub konsorcja tych podmiotów, ˇ projekty badawczo-rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa lub grupy przedsiębiorstw, ˇ projekty badawcze związane z komercjalizacją wyników prac badawczo-rozwojowych, dotyczących zaawansowanych technologii, ˇ projekty badawcze dla instytucji działających w sieci, odpowiedzialnych za prowadzenie foresight'u technologicznego, ˇ projekty inwestycyjne w zakresie infrastruktury badawczej niezbędnej do realizacji programów badawczych, centrów doskonałości i centrów zaawansowanych technologii oraz laboratoriów świadczących specjalistyczne usługi na rzecz przedsiębiorstw. Spodziewane efekty Oczekiwane efekty realizacji działania obejmują:
Beneficjenci ostateczni Beneficjentami ostatecznymi pomocy będą instytucje sfery naukowo-badawczej, instytucje wspierające przedsiębiorczość oraz przedsiębiorstwa.
Celem działania jest ułatwienie przedsiębiorcom dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania inwestycji. Opis działania W województwie śląskim nadal istnieje brak dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania, co stanowi znaczącą barierę rozwoju szeregu przedsiębiorstw, zwłaszcza nowopowstających oraz realizujących inwestycje o charakterze innowacyjnym. Głównymi ograniczeniami uzyskania finansowania zewnętrznego są wysokie koszty i skomplikowane warunki pozyskania kredytu, mało rozwinięta oferta bankowa dla małych przedsiębiorstw, słabość systemu poręczeń kredytowych i pożyczkowych, a także brak funduszy początkowych typu seed capital. Utrzymywanie się takiej sytuacji powoduje, że większość przedsiębiorstw finansuje działalność ze środków własnych. Zgodne z rządowym programem "Kapitał dla przedsiębiorcy", wzmocniony zostanie regionalny system kapitałowy, zawierający jeden regionalny fundusz oraz lokalne fundusze pożyczkowe i fundusze poręczeń kredytowych. W ramach działania planuje się podjęcie następujących przedsięwzięć:
Spodziewane efekty Realizacja działania przyczyni się między innymi do:
Beneficjenci ostateczni Beneficjentami ostatecznymi będą fundusze działające na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw w tym m.in.: fundusze pożyczkowe, fundusze poręczeń kredytowych, fundusze początkowe typu seed capital.
Cele Sektor przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych musi podlegać szczególnemu wsparciu ze względu na to, że jego funkcjonowanie bezpośrednio wpływa na kondycję sektora rolnego. W związku z tym bardzo istotnym kierunkiem działań na rzecz przetwórstwa rolno-spożywczego jest realizacja procesów związanych z jego dostosowaniem do standardów UE. Celem priorytetu jest poprawa struktur rolnych, wzmocnienie konkurencyjności gospodarstw i kształtowanie produkcji w zgodzie z wymogami rynku. Ważnym elementem jest również stymulowanie poprawy jakości produktów rolnych oraz kształtowania procesów produkcyjnych w zgodzie z wymogami ochrony środowiska. Opis działania W ramach niniejszego działania wspierane będą projekty inwestycyjne związane z modernizacją gospodarstw rolnych oraz z modernizacją zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego, prowadzące do ich dostosowania do warunków funkcjonowania na jednolitym rynku poprzez poprawę konkurencyjności uwarunkowaną wzrostem jakości produkcji, jej skalą i profilem, obniżeniem kosztów oraz spełnieniem wymogów w zakresie norm higienicznych oraz ochrony środowiska i utrzymania zwierząt. Przejmowanie gospodarstw rolnych przez nowych właścicieli - młodych rolników dysponujących odpowiednimi kwalifikacjami i zdecydowanych na inwestowanie w modernizację i rozwój posiadanej bazy produkcyjnej, sprzyja przekształceniom strukturalnym sektora rolnego. Celem działania jest również ułatwienie założenia lub przejęcia gospodarstw przez młodych rolników oraz wsparcie modernizacji tych gospodarstw. Udzielane będzie również doradztwo rolnicze, obejmujące doradztwo publiczne i prywatne w zakresie przygotowania projektów przedsięwzięć w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich oraz upowszechniania wiedzy na temat respektowania dobrych praktyk rolniczych. Spodziewane efekty Spodziewane efekty działania to:
Beneficjenci ostateczni Beneficjentami ostatecznymi będą m.in. prowadzący gospodarstwo rolne właściciele (lub posiadacze zależni) tego gospodarstwa oraz osoby prawne, których statutowym celem jest działalność w rolnictwie i które prowadzą gospodarstwo rolne (np. spółdzielnie). Ponadto młodzi rolnicy, podejmujący po raz pierwszy samodzielną działalność rolniczą, a także przedsiębiorstwa rolno-przemysłowe oraz inne przedsiębiorstwa przetwórstwa rolno-spożywczego odpowiedzialne za inwestycje, instytucje i firmy doradcze.
Cel Celem niniejszego działania jest zwiększenie udziału sektora turystyki w tworzeniu dochodu narodowego i w zatrudnieniu na poziomie regionalnym. Cele cząstkowe związane z realizacją niniejszego działania zakładają między innymi:
Opis działania W ramach tego działania będą realizowane przedsięwzięcie związane z:
Spodziewane efekty Spodziewane efekty realizacji działania to między innymi:
Beneficjenci ostateczni Beneficjentami ostatecznymi są między innymi małe i średnie przedsiębiorstwa zarejestrowane na terenie województwa śląskiego.
|