Strategia Rozwoju Turystyki

"Strategia Rozwoju Turystyki w Województwie Śląskim na lata 2004-2013 "

6. Cel strategiczny: Podnoszenie dostępności i jakości świadczonych usług turystycznych oraz budowa systemu wsparcia rozwoju markowych produktów turystycznych

Dla zapewnienia efektywności sektora turystyki i rozwoju produktów markowych niezbędne jest podjęcie działań o charakterze wspierającym i komplementarnym do wcześniej zaproponowanych. W szczególności będzie się to odnosić do zagadnień związanych z tworzeniem systemu marketingu regionalnego sektora turystyki. Z zagadnieniem tym nierozerwalnie jest zatem związane tworzenie zintegrowanego systemu promocji produktów turystycznych regionu, podnoszenia kwalifikacji kadry zajmującej się turystyką, organizacją systemu badań marketingowych oraz stworzeniem sieci doradczej dla przedsiębiorstw branży turystycznej.

W przypadku województwa śląskiego niezwykle istotne będzie podjęcie aktywnych działań skierowanych na zmianę niekorzystnego dziś wizerunku regionu jako obszaru przemysłowego, o zdegradowanym środowisku i nieatrakcyjnego turystycznie, dlatego też, niezbędne będzie wykreowanie silnej marki oraz podjęcie aktywnych działań promocyjnych, które będą elementem polityki i tworzenia turystycznego wizerunku tego województwa.

Rozwój produktów turystycznych wymaga także poprawy stanu technicznego oraz rozbudowy istniejącej infrastruktury technicznej w szczególności drogowej oraz ochrony środowiska. Działania podjęte w tym zakresie powinny zwiększyć dostępność do miejsc atrakcyjnych turystycznie, jak również ułatwić i przyspieszyć przemieszczanie się po regionie.

6.1. Cel: Tworzenie zintegrowanego systemu promocji regionu

Podstawowym celem działań marketingowych obszarów recepcji turystycznej jest zmiana ich obecnego wizerunku, związanego z postrzeganiem całego województwa jako obszaru przemysłowego, o zdegradowanym środowisku i nieatrakcyjnego turystycznie. Wyjątkiem może tu być jedynie obszar Beskidów i częściowo Wyżyna Krakowsko - Częstochowska. Elementem wzmacniającym siłę oddziaływania nowego wizerunku powinien być krótki slogan i logo, które z czasem mogłoby być licencjonowane firmom turystycznym, zajmującym się obsługą turystyki przyjazdowej.

Taka "marka" musi uwzględniać istniejące nazewnictwo, bazujące na tradycjach kulturowych i nazewnictwie geograficznym, tak aby wszystkie miejscowości w danym rejonie mogły się z nią identyfikować, zatem jej wybór wydaje się być zadaniem niezwykle trudnym, ale też istotnym. Ze względu na brak pewności, co do ostatecznych granic poszczególnych rejonów, które zależne są od wyboru samorządów gminnych, nie jest możliwe wskazanie właściwych nazw "marek" w niniejszym opracowaniu. Pozostaje to wspólnym zadaniem wszystkich jednostek samorządowych uczestniczących w poszczególnych powiatach, do wykonania przy współpracy ze specjalistami w dziedzinie marketingu, geografii, historii i in. Jedynym wyjątkiem wydaje się być rejon północno-wschodni, który może być w pełni utożsamiany z Wyżyną Krakowsko-Częstochowską, rozpoznawalną dla większości krajowych turystów i wywołującą pozytywne skojarzenia.

Powyższe działania powinny zostać istotnie zmodyfikowane w odniesieniu do dwóch rejonów: południowego i Aglomeracji Górnośląskiej. Ponieważ obszar Beskidów posiada już wyrobioną markę i wizerunek wśród turystów z całego kraju, konieczne są dla tego rejonu bardziej intensywne działania indywidualne. Inny jest także cel promocji - nie tyle budowa pozytywnego wizerunku, co jego podtrzymanie i rewitalizacja oraz bardziej efektywne wykorzystanie gospodarcze dużego ruchu turystycznego, zwłaszcza poprzez przeciwdziałanie jego sezonowości. Będzie to wymagało nie tylko intensywnej promocji, ale i modyfikacji w samym produkcie, poprzez zwiększenie rangi produktów niewrażliwych na zmiany sezonowe (organizacja konferencji i kongresów, nowe wydarzenia kulturalne lub sportowe, poza głównymi sezonami), a także intensyfikacji dystrybucji.

Natomiast odrębność działań promocyjnych Aglomeracji Górnośląskiej wynika przede wszystkim ze specyfiki produktu turystycznego, adresowanego do określonej grupy nabywców. Zarówno produkt turystki biznesowej, jak i tranzytowej skierowany powinien być głównie do odbiorców spoza województwa, w tym także z zagranicy. Wytwarza to potrzebę bardziej intensywnych, samodzielnych działań promocyjnych poza granicami województwa, także poprzez udział w specjalistycznych imprezach promocyjnych (np. typu Targi Obiektów i Usług Konferencyjno-Szkoleniowych w Warszawie).

Ważnym elementem promocji turystycznej prowadzonej na terenie województwa śląskiego, skierowanej zarówno do jego mieszkańców, jak i przebywających tam turystów, powinna być regionalna sieć informacji. Podstawową jej funkcją ma być umożliwienie uzyskania informacji w każdym z punktów - nie tylko o gminie czy miejscowości, na terenie której ten punkt się znajduje - ale także o całym województwie, w tym: o bazie turystycznej i aktualnych wydarzeniach, atrakcyjnych dla turystów.

Przystąpienie poszczególnych gmin do sieci powinno odbywać się na zasadzie dobrowolności, a więc uwarunkowane jest odrzuceniem wzajemnych animozji i niekonstruktywnej rywalizacji pomiędzy poszczególnymi jednostkami z terenu województwa. Prawdopodobnie początkowo niektóre tylko gminy zgłoszą swój akces do sieci, dlatego bardzo ważne jest sprawne jej działanie od samego początku, gdyż sukces z pewnością pomoże przekonać niezdecydowanych.

Kluczowym elementem skutecznego funkcjonowania całej sieci jest sprawny przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi punktami "it". Ponieważ obok informacji werbalnych równolegle przepływać powinny drukowane materiały promocyjne, niewystarczającym rozwiązaniem jest kontakt wyłącznie elektroniczny, choć jego rola jest niezwykle istotna.

Nie należy przyjmować zasady, że w każdej gminie powinien funkcjonować jeden punkt informacji turystycznej. Możliwe jest natomiast powoływanie wspólnego punktu przez kilka gmin, jak też powstanie większej ilości punktów w jednej gminie. Ważna jest właściwa ich lokalizacja: powinny powstać w centrach wszystkich większych miast regionu, w miejscach będących punktami rozrządowymi ruchu turystycznego (głównie przy dworcach kolejowych, autobusowych, lotniskach, parkingach oraz przy głównych trasach przelotowych), a także w pobliżu najważniejszych atrakcji turystycznych.

Szczególną rolę powinny pełnić punkty "it". usytuowane w miejscach, w których następuje pierwszy kontakt przyjeżdżających do województwa turystów z regionem. Pełniłyby one rolę, tzw. Welcome Centers i ich zadaniem byłaby promocja i informacja szczegółowa o całym obszarze województwa.

Podstawą skutecznej działalności informacyjnej, promocyjnej i dystrybucyjnej jest dobrze przygotowana strona www, która umożliwiałaby swobodny kontakt z miejscowościami na terenie całego województwa, znalezienie potrzebnych informacji i rezerwację wybranych usług. Konieczne jest również, by Regionalna Sieć Informacji Turystycznej współuczestniczyła w ogólnopolskim systemie informacji turystycznej.

Rysunek 33. Schemat regionalnej sieci informacji turystycznej.

Obszary występowania i predestynowane:
Punkty informacyjne powinny znajdować się w całym regionie (obejmować swym zasięgiem obszar całego województwa). W chwili obecnej można wskazać przykłady już działających podmiotów promujących turystykę lub punktów informacyjnych np. w:

Bielsku-Białej: Miejskie Centrum Informacji i Promocji Turystyki,
Cieszynie: Miejskie Centrum Informacji i Agencja Informacji Przygranicznej,
Częstochowie: Centrum Informacji Turystycznej; Jasnogórskie Centrum Informacji,
Janowie: Punkt Informacji Turystycznej,
Katowicach: Centrum Informacji o Mieście,
Ogrodzieńcu: Związek Gmin Jurajskich,
Rybniku: Punkt Informacji Miejskiej,
Skoczowie: Centrum Usług Turystycznych,
Szczyrku: Informacja Turystyczna - całodobowa informacja o warunkach narciarskich,
Ustroniu: Miejska Informacja Turystyczna,
Wiśle: Wiślańskie Centrum Kultury i Informacji,
Żywcu: Biuro Informacji Turystycznej.

Punkty "it" winny być usytuowane w miejscach, w których następuje pierwszy kontakt przyjeżdżających do województwa turystów z regionem, np. port lotniczy "Katowice" w Pyrzowice; dworce kolejowe np. w Katowicach, Gliwicach, Częstochowie, Bielsku-Białej, Wiśle; wjazd na teren województwa na trasach A4, A1 (projektowanej), DK1, DK4, DK11; najważniejsze drogowe przejścia graniczne. Pełniłyby one rolę tzw. Welcome Centers i ich zadaniem byłaby promocja i informacja szczegółowa o całym obszarze województwa.

Prognozy i trendy w turystyce:

Sieć punktów informacji turystycznej jest konieczna w procesie rozwoju ruchu turystycznego w województwie śląskim.
Rozwój społeczeństwa informacyjnego.

Dla osiągnięcia zamierzonego celu niezbędne jest podjęcie następujących działań:

Opracowanie programu zintegrowanego systemu promocji produktów markowych województwa.
Opracowanie znaku turystycznego województwa śląskiego oraz systemu identyfikacji wizualnej, zasad dystrybucji znaku i wykorzystania przez branżę turystyczną.
Opracowanie i utworzenie systemu regionalnej sieci informacji turystycznej i Regionalnego Centrum Informacji Turystycznej, w tym nowoczesnej, interaktywnej sieci informacji internetowej, umożliwiającej również zamawianie usług i rezerwację miejsc przez Internet.
Aktywizacja Śląskiej Organizacji Turystycznej jako partnera władz samorządowych w realizacji działań promocyjnych i informacyjnych.
Powołanie Lokalnych Organizacji Turystycznych.
Wspieranie tworzenia punktów "it" oraz lokalnych i ponadlokalnych systemów informacji turystycznej.
Promowanie produktów turystycznych województwa śląskiego poprzez udział w targach, wystawach turystycznych.
Wsparcie imprez regionalnych, istotnych z punktu widzenia promocji i budowania wizerunku turystycznego województwa.
Wsparcie imprez cyklicznych o charakterze ponadregionalnym, międzynarodowym, szczególnie kulturalnych i sportowych.
Skierowanie działań promocyjnych przez poszczególne rejony marketingowe na wewnętrzny rynek województwa śląskiego i na najbliższe obszary województw sąsiednich.
Wypracowanie dla wyodrębnionych obszarów turystycznych nowych "marek", które zapewnią im łatwą rozpoznawalność na rynku oraz pozytywne skojarzenia u potencjalnych turystów, zarówno z obszaru województwa śląskiego, jak i z innych regionów kraju oraz z zagranicy.

Cel 6.2. Podnoszenie kwalifikacji kadry pracowników branży turystycznej

Istotnym warunkiem rozwoju sektora turystyki w regionie jest podnoszenie kwalifikacji i szkolenie nowych pracowników tego sektora oraz pracowników administracji zajmujących się tą dziedziną.

Prognozy i trendy w turystyce:

Rosnące znaczenie jakości obsługi ruchu turystycznego.

Obszary występowania i predestynowane:
Podniesienie jakości świadczonych usług turystycznych oraz ciągłe podnoszenie kwalifikacji pracowników branży turystycznej powinna następować na obszarze całego województwa śląskiego.

Dla osiągnięcia zamierzonego celu niezbędne jest podjęcie następujących działań:

Wspieranie szkół i uczelni kształcących kadry turystyczne.
Organizacja konferencji tematycznych dotyczących m.in. rozwoju lokalnych produktów turystycznych.
Organizacja szkoleń i warsztatów ukierunkowanych na tworzenie profesjonalnych kadr dla turystyki oraz lokalnych liderów rozwoju turystyki, pracowników samorządów terytorialnych w tym m.in.:
- doskonalenie zawodowe przewodników i pilotów turystycznych,
- szkolenie pilotów wycieczek,
- szkolenie rolników w zakresie usług agroturystycznych.
Wsparcie utworzenia regionalnego ośrodka konsultacyjnego i doradczego np. przy Śląskiej Organizacji Turystycznej, świadczącego usługi informacyjne, doradcze dla małych i średnich przedsiębiorstw sektora turystyki oraz osób rozpoczynających działalność w zakresie usług turystycznych.

Cel 6.3. Wspieranie rozwoju atrakcyjnej bazy noclegowej i gastronomicznej

Baza hotelowa i gastronomiczna stanowi ważny element rozwoju markowych produktów turystycznych województwa oraz istotny czynnik wpływający na podnoszenie jego konkurencyjności i atrakcyjności turystycznej regionu. Dostępność obiektów noclegowych świadczących usługi na całym obszarze województwa wpływać będzie zatem na decyzje dotyczące sposobu i miejsca spędzenia wolnego czasu.

Prognozy i trendy w turystyce:

Poprawa jakości bazy gastronomicznej i zaplecza noclegowego oraz podniesienie ich standardu oraz dostępności stanowi czynnik atrakcyjności turystycznej regionu.
Baza gastronomiczna oraz baza noclegowa są istotnym elementem zagospodarowania turystycznego regionu i stanowią ważny produkt komplementarny w stosunku do podstawowych produktów turystycznych obszaru. W dużej mierze ocena danego miejsca przez turystę kształtowana jest oceną oferty gastronomicznej.

Obszary występowania i predestynowane:
Poprawa zaplecza noclegowego i gastronomicznego pożądana jest na terenie całego województwa śląskiego ze szczególnym uwzględnieniem obszarów predysponowanych i kreujących rozwój markowych produktów turystycznych oraz w miastach i wzdłuż ważnych szlaków drogowych.

Dla osiągnięcia zamierzonego celu niezbędne jest podjęcie następujących działań:

Podnoszenie standardu obiektów gastronomicznych i noclegowych oraz upowszechnienie kategoryzacji tych obiektów.
Przygotowanie i wprowadzanie zasad przyznawania regionalnego znaku rekomendacji (certyfikatu jakości) usług hotelarskich, noclegowych i gastronomicznych.
Wspieranie powstawania nowych obiektów noclegowych i placówek gastronomicznych w szczególności rozwój sieci ekonomicznych hoteli i moteli.
Wspieranie modernizacji i rewaloryzacji obiektów bazy wczasowej i wypoczynkowej.
Wspieranie rozwoju atrakcyjnej turystycznie bazy noclegowej i gastronomicznej wykorzystującej obiekty zabytkowe, m.in. w obiektach podkreślających specyfikę regionu oraz obiektach niezagospodarowanych i niszczejących.

6.4. Cel : Rozbudowa technicznej infrastruktury podnoszącej dostępność miejsc i atrakcji turystycznych regionu

Infrastruktura techniczna jest istotnym elementem podnoszącym atrakcyjność i dostępność oferty turystycznej regionu. Z tego też względu rozwój infrastruktury w znacznym stopniu decyduje o konkurencyjności i wizerunku województwa jako rynku turystycznego oraz wpływa na jego ocenę. Postrzeganie atrakcyjności oferty turystycznej będzie zależało od możliwości dotarcia do regionu czyli dostępności komunikacyjnej oraz wewnętrznej sieci połączeń transportowych do zlokalizowanych na obszarze regionu usług i atrakcji turystycznych i rekreacyjnych.

Aby oferta turystyczna skierowana zarówno do osób z zewnątrz regionu jak i do mieszkańców była kompleksowa, należy podjąć działania zmierzające do podnoszenia standardu istniejącej infrastruktury.
Aktualny stan w województwie śląskim jest zróżnicowany. Należy jednak stwierdzić, iż stan ten dla pełnego wykorzystania potencjału turystycznego województwa jest niezadowalający i stanowi barierę dalszego rozwoju ruchu turystycznego.

W województwie śląskim możliwość szybkiej komunikacji oraz przemieszczania się jest szczególnie ważna ze względu na duże zróżnicowania i bogactwo oferty turystycznej tego regionu. Dlatego niezbędne jest podjęcie działań zmierzających do wsparcia inicjatyw mających na celu powstawanie i poprawę stanu istniejącej infrastruktury, stanowiącej uzupełnienie i efektywniejsze wykorzystanie oraz zagospodarowanie istniejących walorów turystycznych.

Prognozy i trendy w turystyce:

Dostępność komunikacyjna oraz możliwości przemieszczania się po regionie stanowią istotne czynniki decyzji o wyborze miejsca i sposobie spędzania wolnego czasu.
Poprawa dostępności komunikacyjnej oraz udrożnienie układu komunikacyjnego w województwie w znaczący sposób przyczyni się do wzrostu ruchu turystycznego generowanego w regionie.

Obszary występowania i predestynowane:
Ze względu na kompleksowy charakter jaki odgrywa stan infrastruktury technicznej i jej rozwój prowadzenie działań, w tym zakresie pożądane jest na terenie całego województwa śląskiego ze szczególnym uwzględnieniem obszarów predysponowanych i kreujących rozwój markowych produktów turystycznych.

Dla osiągnięcia zamierzonego celu niezbędne jest podjęcie następujących działań:

Poprawa stanu technicznego dróg oraz szlaków kolejowych w szczególności prowadzących do miejscowości i miejsc atrakcyjnie turystycznych oraz do przejść granicznych, w tym remonty dróg i nawierzchni dróg oraz wyposażenie obiektów inżynieryjnych w: zjazdy, zatoki autobusowe i inne niezbędne urządzenia drogowe oraz przebudowa, modernizacja i remonty urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego w tym np. sygnalizacji świetlnej.
Poprawa stanu technicznego bezpośrednich dojazdów do miejsc atrakcyjnych turystycznie.
Poprawa stanu szlaków dla turystyki pieszej oraz tras rowerowych.
Poprawa stanu oznakowania dróg w tym przebiegających przez tereny najczęściej odwiedzane przez turystów.
Wykorzystanie w eksploatacji autobusów szynowych zwłaszcza w obszarze ośrodków sportów zimowych oraz Aglomeracji Górnośląskiej.
Zwiększenie liczby miejsc postojowych w centrach miasta głównie przy obiektach atrakcyjnych turystycznie oraz w pobliżu ośrodków sportowych i rekreacyjnych.
Budowa i remontowanie miejsc do wypoczynku dla kierowców.
Budowa sieci szybkiego tramwaju, adaptacja sieci do potrzeb szybkiego tramwaju w Aglomeracji Górnośląskiej.
Budowa, rozbudowa i przebudowa infrastruktury pomocniczej służącej zwiększeniu bezpieczeństwa i dostępności do sieci transportu publicznego, w tym budowa systemu parkingów "Parkuj i Jedź".
Rozwoju usług transportowych dla turystów w ośrodkach turystycznych.
Budowa i rozbudowa infrastruktury towarzyszącej w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz ochrony środowiska.


Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego ul. Ligonia 46, 40-037 Katowice