"Strategia Rozwoju Turystyki w Województwie Śląskim na lata 2004-2013 "

G. Zakończenie

Na obszarze województwa śląskiego występują sprzyjające warunki (walory i atrakcje oraz infrastruktura) do rozwoju produktów turystyki markowej. Jednakże, aby spełnić oczekiwania rynków turystycznych, należy dokonać wielu działań. Zebrano je i przestawiono w odniesieniu do każdego celu. Niezmiernie ważna jest także budowa regionalnej platformy współpracy, w tym utworzenie Lokalnych Organizacji Turystycznych współdziałających ze Śląską Organizacją Turystyczną. Konieczna jest również sprawnie i nowocześnie funkcjonująca informacja turystyczna.

Turystyka na obszarze województwa winna rozwijać się zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, tzn. przynosić efekty ekonomiczne, nie niszczyć środowiska przyrodniczego i rozsądnie wykorzystywać walory antropogeniczne oraz rozwijać się do granic, określonych przyzwoleniem lokalnych społeczności.
Syntetyzując zawarte w Strategii cele można wskazać, iż zmierzają one do działań w 10 obszarach:

1. Badania rynku oraz monitorowania zjawisk turystycznych.
2. Redefiniowania nowych produktów turystycznych.
3. Wdrażania innowacyjności w turystyce i usługach uzupełniających.
4. Pobudzania gospodarki.
5. Podnoszenia jakości w turystyce i jej otoczeniu.
6. Rozwoju zasobów ludzkich.
7. Rewitalizacji i renesansu miast i miasteczek.
8. Współpracy i partnerstwa publiczno-prywatnego.
9. Rozwoju infrastruktury komunalnej i turystycznej.
10. Marketingu obszarów recepcji turystycznej.

Słownik pojęć

Atrakcje turystyczne - wszystkie walory turystyczne występujące w stanie naturalnym lub przystosowanym do użytkowania przez turystów, które mogą stanowić przedmiot zainteresowania.

Chłonność turystyczna - maksymalna liczba uczestników ruchu turystycznego, którzy mogą równocześnie przebywać na danym obszarze, nie powodując dewastacji i degradacji środowiska naturalnego, a tym samym pogorszenia warunków wypoczynku.

Krajowy produkt turystyczny - opracowana dla polskiego rynku turystycznego przez firmę L&R Consulting oraz Austrian Tourism Consultans (ATC), w ramach programu UE-PHARE TOURIN, koncepcja 5 produktów wyrażona w Strategii Rozwoju Krajowego Produktu Turystycznego Polski.

Produkt obszaru recepcji turystycznej - całość składająca się z elementów materialnych i niematerialnych, stanowiących podstawę istniejącego w umyśle turysty wyobrażenia i oczekiwań związanych z pobytem w danym miejscu.

Produkt turystyczny - dostępny na rynku pakiet materialnych i niematerialnych składników umożliwiających realizację celu wyjazdu turystycznego.

Region turystyczny - obszar pełniący funkcję turystyczną na zasadzie jednorodności cech środowiska fizyczno-geograficznego oraz wewnętrznych powiązań usługowych.

Rejon turystyczny - obszar realizacji pojedynczych funkcji czasu wolnego lub jednorodnych ich grup, będący częścią regionu turystycznego i stanowiący obszar koncentracji ruchu turystycznego w tym regionie.

Turystyka biznesowa - obejmuje kongresy, wystawy (targi), spotkania biznesowe, zbiorowe imprezy oraz spotkania motywacyjne. Ten sektor turystyki obejmuje specyficzny segment rynku, jakim są firmy i przedsiębiorstwa.

Turystyka w miastach i kulturowa - obejmuje wycieczki zorganizowane i indywidualne podróże w celu zwiedzania miast, muzeów, obiektów zabytkowych (historycznych i kulturalnych) oraz uczestnictwo w imprezach kulturalnych.

Turystyka na terenach wiejskich - obejmuje wszelkie formy turystyki na terenach wiejskich, w tym pobyty w gospodarstwach rolnych, imprezy folklorystyczne, rzemiosło ludowe, tradycyjne życie w gospodarstwach rolnych, także ekoturystykę, zwiedzanie parków narodowych i krajobrazowych oraz rezerwatów przyrody.

Turystyka rekreacyjna, aktywna i specjalistyczna - obejmuje szeroki zakres rekreacji przy wykorzystaniu walorów środowiska naturalnego (góry, jeziora, rzeki, wybrzeże), specjalne imprezy z bogatej polskiej oferty turystyki specjalistycznej (latanie, lotniarstwo, instruktaż sportowy itp.), obejmującej także tradycyjne ośrodki wypoczynkowe nad morzem, pojezierzach i w innych regionach, również w uzdrowiskach i sanatoriach wykorzystujących naturalne warunki lecznicze oraz uwzględniającej wszystkie rodzaje specjalistycznych zainteresowań.

Wskaźnik Baretje'a i Deferta - wskaźnik funkcji turystycznej miejscowości, wyrażony liczbą turystycznych miejsc noclegowych, pomnożoną przez 100, przypadającą na liczbę ludności miejscowej.

Wskaźnik Deferta - wskaźnik funkcji turystycznej, wyrażony liczbą turystów korzystających z noclegów, przypadającą na km2 powierzchni całkowitej.

Wskaźnik Charvata - wskaźnik nasycenia bazą turystyczną, wyrażony liczbą miejsc noclegowych przypadających na km2 powierzchni całkowitej.

Wskaźnik liczby udzielonych noclegów - liczba udzielonych noclegów przypadająca na km2 powierzchni całkowitej.

Wskaźnik Schneidera - wskaźnik intensywności ruchu turystycznego, wyrażony liczbą turystów korzystających z noclegów, przypadającą na 1000 mieszkańców stałych.

Bibliografia

1. Arnold K., Staudacher Ch.: Urlaub auf dem Bauernhof. Wiener Geographische Schriften 55/56, Wien 1981.
2. Borne H., Doliński A.: Organizacja turystyki, WSiP, Warszawa 1998.
3. Butowski L., Wątorska-Dec M., Żukowski M.: Finansowanie rozwoju turystyki ze środków Unii Europejskiej, PART S.A., Warszawa 2002.
4. Chudy D.: Uwarunkowania i możliwości rozwoju rolnictwa ekologicznego na obszarach górskich w wybranych województwach, praca magisterska, maszynopis powielony, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice 1997.
5. Compendium of Tourism Statistics - 2001 Edition, World Tourism Organizatio Dziedzic E.: Obszar recepcji turystycznej jako przedmiot zarządzania strategicznego, Monografie i opracowania nr 442, SGH, Warszawa 1998.
6. Dziemianowicz W. red.: Inwestycje zagraniczne w gminie; PAIZ, Brytyjski Fundusz Know-How, Warszawa 1999.
7. Gaworecki W.: Turystyka, PWE, Warszawa 2000
8. Gołembski G.(red.): Kompendium wiedzy o turystyce. WN PWN, Warszawa 2002.
9. Gołembski G.: Regionalne aspekty rozwoju turystyki. PWN, Warszawa 1999.
10. Greenways for Europe, Środkowo-europejska marka lokalna: "Central European Greenways".
11. Holloway Ch. J.: Marketing w turystyce. PWE, Warszawa 1997.
12. Kotler P.: Marketing analiza, planowanie, wdrażanie, kontrola, Felberg SJA, Warszawa 1999.
13. Łobożewicz T., Kogut T.: Turystyka specjalistyczna, Warszawa 1997.
14. Macrae Ch.: The Brand Chartering handbook. Addison Wessley, Harlow, England 1996.
15. Middeleton V.T.C.: Marketing w turystyce. PAPT, Warszawa 1996.
16. Mollerup P.: Marks of Excellence. The function and variety of trademarks; Phaidon Press, London, 1997.
17. Murphy J.M.,( red.): Branding: a key marketing tool. Macmillan, 1992.
18. Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006. Warszawa, 2004.
19. Observations on International Tourism. World Tourism Organization 2000.
20. Ochrona środowiska 2002. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2002.
21. Payne A.: Marketing Usług; PWE. Warszawa, 1997.
22. Piotrowski J. P., Traczyk M.: Promocja i informacja turystyczna. Wybrane zagadnienia; AVSI, Kraków 1999.
23. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa śląskiego, Katowice, czerwiec, 2004.
24. Pluta-Olearnik M.: Marketing Usług. PWE. Warszawa 1994.
25. Polska 2025 - Długookresowa Strategia Trwałego i Zrównoważonego Rozwoju, Warszawa
26. Program rozwoju turystyki, rekreacji i wypoczynku na obszarze województwa śląskiego, Katowice 2002.
27. Regionalna Strategia Innowacji Województwa Śląskiego na lata 2003 - 2013. Katowice, 2003.
28. Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000 - 2015. Katowice 2000.
29. Strategia Rozwoju Turystyki w latach 2001 - 2006. Warszawa 2002.
30. Strategia Rozwoju Krajowego Produktu Turystycznego Polski, Warszawa 1997.
31. Swarbrooke J., Horner S.: Business travel and tourism. Butterworth - Heinemann. Oxford. 2001.
32. Turystyka wiejska czynnikiem ożywienia terenów wiejskich, Krajowe Centrum Doradztwa, Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich Oddział w Krakowie, IX Ogólnopolskie Sympozjum Agroturystyczne 2001.
33. Wiatrak P.: Wpływ agroturystyki na zagospodarowanie obszarów wiejskich, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1996, nr 1, s. 34-45.
34. Wróblewski S.: Konferencje w Polsce - Katalog obiektów usług konferencyjnych 2003. Wydawnictwo Książkowe "Linia", Warszawa, 2003.
35. Wyrwicz E.: Turystyka na terenach wiejskich i agroturystyka, [w:] Turystyka w gminie i powiecie, praca zbiorowa pod red. A. Gordona, Polska Organizacja Turystyczna, Warszawa 2003.
36. Yearbook Of Tourism Statistics, World Tourism Organization 2001.
37. Zaręba D.: Ekoturystyka. Wyzwania i nadzieje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
38. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 2004-2006. Warszawa, 2004.

Spis rysunków i tabel

Wykaz rysunków
Rysunek 1 Zatrudnienie w turystyce i branżach współpracujących.
Rysunek 2. Efekt mnożnikowy w turystyce.
Rysunek 3. Metodyka opracowania Strategii.
Rysunek 4. Rynek turystów krajowych korzystających w 2001 roku z bazy noclegowej zakwaterowania zbiorowego, według województw.
Rysunek 5. Podział rynku turystycznego dla woj. śląskiego, z uwzględnieniem kraju pochodzenia turystów korzystających z bazy noclegowej obiektów zakwaterowania zbiorowego.
Rysunek 6. Preferencje turystów krajowych dotyczące miejsca docelowego (wg granic administracyjnych - powiatowych) w woj. śląskim.
Rysunek 7. Rozmieszczenie turystów zagranicznych korzystający w 2002 roku z bazy noclegowej zakwaterowania zbiorowego w poszczególnych województwach.
Rysunek 8. Udział turystów zagranicznych korzystających w 2002 roku z bazy noclegowej zakwaterowania zbiorowego w poszczególnych województwach.
Rysunek 9. Rynki województwa śląskiego ze względu na kraj zamieszkania turystów korzystających z bazy noclegowej (w 2001 r.).
Rysunek 10. Rynek turystyki zagranicznej dla województwa śląskiego ze względu na cel przyjazdu w 2001 r. (w %).
Rysunek 11. Ogólny podział na rejony turystyczne województwa śląskiego.
Rysunek 12. Struktura Strategii.
Rysunek 13. Powiązanie Strategii Rozwoju Turystyki w Województwie Śląskim z innymi dokumentami.
Rysunek 14. Lokalizacja najbardziej znanych obiektów archeologicznych.
Rysunek 15. Wybrane miasta, w których występują zabytkowe układy urbanistyczne.
Rysunek 16. Obszary występowania najciekawszych zabytkowych osiedli i kolonii robotniczych.
Rysunek 17. Występowanie zabytków techniki w wybranych miejscowościach w województwie śląskim.
Rysunek 18. Miejsca występowania atrakcji i walorów związanych z turystyką "do korzeni" Niemców.
Rysunek 19. Miejsca występowania atrakcji i walorów związanych z turystyką "do korzeni" turystów narodowości żydowskiej.
Rysunek 20. Główne miejsca pielgrzymkowe
Rysunek 21. Obszary ochrony przyrody.
Rysunek 22. Szlaki turystyczne architektury drewnianej - trasa główna.
Rysunek 23. Szlaki turystyczne architektury drewnianej - trasy lokalne.
Rysunek 24. Obszary turystyki przygranicznej.
Rysunek 25. System transportowy.
Rysunek 26. Główne obszary występowania i rozwoju turystyki pieszej.
Rysunek 27. Obszary występowania i możliwości rozwoju narciarstwa zjazdowego.
Rysunek 28. Obszary występowania i możliwości rozwoju narciarstwa biegowego.
Rysunek 29. Obszary występowania i możliwości rozwoju turystyki rowerowej górskiej.
Rysunek 30. Główne obszary występowania i możliwości rozwoju turystyki wodnej.
Rysunek 31. Główne obszary występowania i możliwości rozwoju sportów ekstremalnych
Rysunek 32. Uzdrowiska w województwie śląskim.
Rysunek 33. Schemat regionalnej sieci informacji turystycznej.
Rysunek 34 System wdrażania Strategii w województwie śląskim - schemat funkcjonalno-organizacyjny.

Wykaz tabel
Tabela 1. Podstawowe dane charakteryzujące województwo śląskie
Tabela 2. Wykorzystanie obiektów noclegowych w województwie śląskim w latach 1999-2002
Tabela 3. Hotele w województwie śląskim według kategorii
Tabela 4. Miejsca noclegowe w hotelach województwa śląskiego w latach 1999-2002
Tabela 5. Udzielone noclegi w hotelach w województwie śląskim w latach 1999-2002
Tabela 6. Stopień wykorzystania pokoi (w%) w hotelach województwa śląskiego w latach 1999-2002
Tabela 7. Placówki gastronomiczne w obiektach noclegowych turystyki w województwie śląskim w latach 1999-2002
Tabela 8. Wybrane dane statystyczne dotyczące turystyki w województwie śląskim
Tabela 9. Preferencje turystów krajowych wobec poszczególnych kategorii bazy noclegowej na terenie całej Polski i województwa w 2001 r.
Tabela 10. Udział województwa śląskiego jako miejsca destynacji turystycznej w rynku turystyki krajowej poszczególnych obiektów noclegowych.
Tabela 11. Rozmieszczenie krajowego ruchu turystycznego.
Tabela 12. Preferencje turystów zagranicznych wobec poszczególnych kategorii bazy noclegowej na terenie województwa śląskiego.
Tabela 13. Udział województwa śląskiego jako miejsca destynacji turystycznej w rynku turystyki zagranicznej poszczególnych obiektów noclegowych.

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego ul. Ligonia 46, 40-037 Katowice