I OPIS SYTUACJI SPOŁECZNO-EKONOMICZNEJ WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO.

6. Pomoc publiczna dla województwa.

6.1. Krajowa pomoc publiczna.

6.1.1. Środki finansowe przeznaczone dla województwa śląskiego na inwestycje i modernizacje w latach 1999-2001.

ROK 1999

• Ustawa budżetowa na 1999 rok - kwota w wysokości 202.857.000 zł.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków wspierania środkami budżetu państwa na 1999 r. lokalnych programów restrukturyzacyjnych, przyznana została dla województwa śląskiego kwota dotacji w wysokości 9.850.000 zł. skierowana na zadania inwestycyjne realizowane w ramach programu, mające wpływ na poprawę warunków gospodarczych województwa, zwiększenia konkurencyjności regionu, przyspieszenie tworzenia nowych miejsc pracy jak również stworzenie warunków przybliżających do poziomu rozwoju gospodarczego i społecznego krajów UE, zahamowanie spadku miejsc pracy w regionie i odtworzenie miejsc pracy utraconych w skutek restrukturyzacji tradycyjnych sektorów przemysłu, głównie górnictwa i hutnictwa poprzez wzrost sektora MSP.W ramach przyznanej kwoty dofinansowano 30 zadań inwestycyjnych zrealizowanych na terenie województwa.
• Dotacja celowa budżetu państwa przeznaczona na usuwanie skutków powodzi (klęsk żywiołowych) - kwota w wysokości 57.612.393 zł.
• Dotacja celowa przekazana przez budżet państwa na inwestycje realizowane przez samorząd województwa na podstawie porozumień z organami administracji rządowej - kwota w wysokości 1.547.732 zł.
• Dotacja celowa otrzymana z budżetu państwa na realizację inwestycji własnych samorządu województwa - kwota wysokości 5.428.000 zł.
• Dotacja celowa budżetu państwa przekazana z budżetu państwa na realizację inwestycji własnych powiatu - kwota wysokości 83.286.800 zł.
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na realizację inwestycji własnych gmin (związków gmin) - kwota wysokości 3.785.384 zł.
• Dotacja na finansowanie inwestycji innych jednostek organizacyjnych - kwota wysokości 642.981 zł.
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na inwestycje z zakresu administracji rządowej wykonane przez powiat - kwota w wysokości 26.928 zł.
• Wydatki na finansowanie inwestycji jednostek budżetowych i zakładów budżetowych (w tym sfinansowanie spłaty zobowiązań Skarbu Państwa, budowa i modernizacja drogowych przejść granicznych, wyposażenie laboratoriów kontrolno-analitycznych Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej) - kwota w wysokości 1.282.322 zł.
• Dotacja celowa budżetu państwa na współfinansowanie Programu Phare INICJATYWA - kwota w wysokości - 4,5 mln zł. (przeznaczona na wsparcie tworzenia nowych miejsc pracy w sektorze MSP dla zwalnianych pracowników hutnictwa).

ROK 2000

• Ustawa budżetowa na 2000 rok - kwota w wysokości 279.950.000 zł.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 sierpnia 1999 r. w sprawie trybu i warunków przyznawania dotacji z budżetu państwa na dofinansowanie inwestycji strukturalnych realizowanych w systemie robót publicznych jako zadanie własne gmin zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, przyznana została dla województwa śląskiego (gmina Żory - realizacja inwestycji drogowej) - kwota dotacji w wysokości 417.000zł.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 sierpnia 2000 r. w sprawie zasad, warunków i trybu wspierania środkami budżetu państwa programów inicjowanych przez organy samorządu województwa, przekazana została dla województwa śląskiego kwota rezerwy celowej budżetu państwa w wysokości 3.952.882 zł. W ramach rządowego Programu Aktywizacji Terenów Wiejskich na terenie województwa śląskiego w 2000 roku realizowany był program "Turystyka wiejska szansą dla Śląska" obejmujący swym zasięgiem gminy 17 powiatów ziemskich. Programem objętych zostało 3200 osób a świadczone usługi obejmowały szkolenia, doradztwo i poradnictwo zawodowe oraz jednorazowe dotacje przeznaczone dla osób fizycznych podejmujących pozarolniczą działalność gospodarczą (sektor MSP).
• W ramach realizowanego na terenie województwa "Programu wspierającego rozwój przedsiębiorczości na terenach wiejskich", województwo śląskie otrzymało dotację w wysokości 1.764.132 zł, w wyniku której szkoleniem doradztwem, przekwalifikowaniem zawodowym bądź wsparciem finansowym w postaci jednorazowej dotacji objętych zostało 2.100 osób.
• Dotacja celowa budżetu państwa przeznaczona na usuwanie skutków powodzi (klęsk żywiołowych) - kwota w wysokości 19.094.279 zł.
• Dotacja celowa otrzymana z budżetu państwa na inwestycje z zakresu administracji rządowej wykonywane przez samorząd województwa - kwota w wysokości 11.446.521 zł.
• Dotacja celowa otrzymana z budżetu państwa na realizację inwestycji własnych samorządu województwa - kwota w wysokości 5.959.000 zł.
• Dotacja celowa otrzymana z budżetu państwa na inwestycje realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej - kwota w wysokości 37.000 zł.
• Dotacja na finansowanie inwestycji innych jednostek organizacyjnych - kwota w wysokości 2.170.075 zł.
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na inwestycje z zakresu administracji rządowej zlecone gminom - kwota w wysokości 6.870.000 zł.
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na realizację inwestycji własnych gmin (związków gmin) - kwota w wysokości 18.467.701 zł.
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na inwestycje z zakresu administracji rządowej wykonane przez powiat - kwota w wysokości 792.860 zł.
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na realizację inwestycji własnych powiatu - kwota w wysokości 97.948.760 zł.
• Wydatki na finansowanie inwestycji jednostek budżetowych i zakładów budżetowych - kwota w wysokości 801.400 zł.

ROK 2001

• Ustawa budżetowa na 2001 rok - kwota w wysokości 49.977.000 zł.
• Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 sierpnia 1999 r. w sprawie trybu i warunków przyznawania dotacji z budżetu państwa na dofinansowanie inwestycji infrastrukturalnych realizowanych w systemie robót publicznych jako zadanie własne gmin zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, dofinansowana została w wysokości 273.075 zł inwestycja "Wykonanie kanalizacji rozdzielczej, wodociągu magistralnego i renowacji nawierzchni" (gmina Żory).
• Dotacja celowa budżetu państwa przeznaczona na usuwanie skutków powodzi (klęsk żywiołowych) - kwota w wysokości 6.502.038 zł.
• Środki budżetu państwa przeznaczone na współfinansowanie projektów realizowanych w województwie śląskim w ramach Funduszu Dotacji Lokalnych - komponent Programu Phare PL 9903.01.01. INICJATYWA II - kwota w wysokości 2.979.673 zł. oraz powiększenie kapitału funduszu pożyczkowego utworzonego w ramach Programu Phare INICJATYWA II prowadzonego przez GARR S.A. - kwota w wysokości 1.000.000 zł (umowa dotacji podpisana 19.12.2001).
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na inwestycje i zakupy inwestycyjne z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone ustawami realizowane przez samorząd województwa - kwota w wysokości 10.619.662 zł.
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na realizację inwestycji i zakupów inwestycyjnych własnych samorządu województwa - kwota w wysokości 3.791.010 zł.
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na realizację inwestycji i zakupów inwestycyjnych własnych powiatu - kwota w wysokości 92.064.695 zł.
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na realizację inwestycji i zakupów inwestycyjnych własnych gmin - kwota w wysokości 20.000 zł.
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na inwestycje i zakupy inwestycyjne z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminom ustawami - kwota w wysokości 483.000 zł.
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na realizację inwestycji i zakupów inwestycyjnych własnych gmin, związków gmin i powiatu ( współfinansowanie zadań z zakresu infrastruktury wiejskiej realizowanych w ramach uruchomionego kredytu Banku Światowego do wdrażania rządowego Programu Aktywizacji Obszarów Wiejskich - komponent C) - kwota w wysokości 184.945 zł.
• Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych - kwota w wysokości 754.400 zł.
• Dotacja celowa przekazana z budżetu państwa na realizację inwestycji i zakupów inwestycyjnych własnych samorządu województwa oraz własnych powiatu (zadania inwestycyjne o charakterze regionalnym zapisane w Programie Rozwoju Regionalnego Województwa Śląskiego na lata 2001-2002 przewidziane do finansowania w Kontrakcie Regionalnym) - kwota w wysokości 166.395.270 zł.

W wyniku reformy administracji publicznej (Ustawa z dnia 12 maja 2000 r. o wspieraniu rozwoju regionalnego) nastąpiła zmiana sposobu zarządzania, administrowania i organizacji przepływu środków publicznych, której zadaniem było usprawnienie finansowania najtrudniejszych zadań inwestycyjnych o charakterze regionalnym, pochłaniających najwięcej środków finansowych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Najważniejsze do rozwiązania w województwie problemy, ustalone zostały pomiędzy stroną rządową i samorządową w specjalnej umowie nazwanej kontraktem wojewódzkim, zawartym w dniu 19 czerwca 2001 roku z mocą obowiązującą do końca 2002 roku (z wyjątkiem programów finansowanych ze środków Unii Europejskiej), będącym formalnym instrumentem wypracowywania wspólnych działań w zakresie polityki regionalnej przez stronę rządową oraz samorządowe władze regionalne.

Kontrakty Wojewódzkie w swoim założeniu pokazywać miały całkowity strumień wydatków inwestycyjnych realizowanych w regionie z budżetu państwa oraz przyczynić się do zwiększenia efektywności wydatkowania środków publicznych w Polsce. Pierwszym rokiem funkcjonowania nowych rozwiązań był rok 2001.

Dwuletni Kontrakt dla Województwa Śląskiego został zawarty ze środków krajowych na kwotę ok. 930 mln zł oraz 27,8 mln EURO ze środków pomocowych Unii Europejskiej dostępnych w ramach Programu Phare.
Ze środków finansowych przewidzianych w Kontrakcie Wojewódzkim realizowane są największe i najważniejsze inwestycje regionu podejmowane w ramach:

• Programu Rozwoju Regionalnego Województwa Śląskiego na lata 2001-2002 oraz
• Środków ministrów właściwych realizujących programy na terenie Województwa Śląskiego.

W ramach puli środków określonych Programem Rozwoju Regionalnego Województwa, na realizowane w 2001 roku 18 działań (w tym 7 inwestycji centralnych) przekazana została z budżetu państwa dla województwa śląskiego kwota 166.395.270 zł.

Ze środków będących w dyspozycji ministrów właściwych oraz Wojewody Śląskiego na realizowane w ramach Kontraktu zadania w 2001 roku przekazana została kwota 78.161.578 zł.

Łącznie na realizowane w województwie w 2001 roku inwestycje objęte Kontraktem Wojewódzkim, przekazana została z budżetu państwa dotacja w wysokości 244.556.848 zł.

6.2. Zagraniczna pomoc publiczna.

6.2.1. Programy pomocowe Unii Europejskiej realizowane w województwie śląskim w latach 1999-2001.

Środki finansowe przeznaczone dla regionu w ramach realizowanych na terenie województwa programów pomocowych UE:

Program PHARE

Cel Programu: wsparcie transformacji ekonomicznej dla państw Europy Środkowej i Wschodniej oraz pomoc w spełnieniu warunków stawianych przyszłym członkom UE.

Program PHARE 99

1. Modernizacja oczyszczalni ścieków Bytom-Radzionków wraz z budową przewodów tłocznych doprowadzających ścieki - realizowany projekt dotyczy gospodarki wodno-ściekowej - alokacja środków z UE wynosi 8,2 mln Euro.

Memorandum Finansowe podpisane dnia 31 grudnia 1999 r. Termin realizacji przedsięwzięcia 30 września 2002 r.

Program PHARE STRUDER 2

Cel Programu: Wsparcie procesów wspomagających rozwój ekonomiczny w regionach szczególnie dotkniętych efektami restrukturyzacji gospodarki.

W ramach komponentu Małe Projekty Infrastrukturalne (środki przeznaczone na projekty inwestycyjne związane z rozwojem przedsiębiorczości) dofinansowano w województwie 5 przedsięwzięć inwestycyjnych na kwotę 321,0 tys. Euro.

Program PHARE SSG (Spójność Społeczna i Gospodarcza)

Cel Programu: zwiększenie spójności społeczno - gospodarczej regionu poprzez rozwój zasobów ludzkich, pomoc dla sektora MSP, inwestycje infrastrukturalne poprawiające konkurencyjność regionu.

Phare 2000 - alokacja środków z UE dla województwa wynosi ogółem 37,15 mln Euro.
z tego:

• Rozwój zasobów ludzkich - 5,78 mln Euro.
• Rozwój MSP - 4,85 mln Euro.
• Infrastruktura około biznesowa na Śląsku (MSP) - 4,75 mln Euro.
• Droga do lotniska w Katowicach - 17,45 mln Euro.
• Fundusz dotacji dla gmin wiejskich - 4,32 mln Euro.

Realizacja Programu Phare 2000 SSG.

Memorandum Finansowe podpisane dnia 21 grudnia 2000 r. (umowa pomiędzy Komisją Europejską a rządem kraju beneficjanta programu Phare - prawne zobowiązanie Komisji do sfinansowania określonego zakresu uzgodnionych projektów).

Podpisanie Memorandum Finansowego kończy fazę programowania i rozpoczyna fazę wdrażania (implementacji). Został opracowany system wdrażania Programu. Agencją Wdrażającą Program została PARR.

• Rozwój zasobów ludzkich - Rozpoczęło się wdrażanie projektu. Trwa przygotowanie przetargów na realizację szkoleń.
• Rozwój MSP - Rozpoczęło się wdrażanie projektu. W drodze konkursu wyłoniono Regionalną Instytucję Finansującą (GARR) odpowiedzialną za obsługę administracyjną instrumentów wsparcia sektora MSP w regionie.
• Infrastruktura około biznesowa na Śląsku (MSP) - Rozpoczęło się wdrażanie projektu. Gminy przygotowują dokumentację przetargową.
• Droga do lotniska w Katowicach - Rozpoczęło się wdrażanie projektu. Trwa przygotowywanie dokumentacji przetargowej.
• Fundusz dotacji dla gmin wiejskich - Rozpoczęło się wdrażanie projektu. Ogłoszony został konkurs na małe projekty infrastrukturalne. W dniu 21 grudnia 2001 r. RKS przyjął (w formie uchwały) przedstawioną przez Zespół Asesorów listę rankingową zgłoszonych projektów. Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce zaakceptowała zgłoszone projekty.

Phare 2001 - alokacja środków z UE dla województwa wynosi ogółem 19,00 mln Euro tego:

• Rozwój zasobów ludzkich - 2,50 mln Euro.
• Modelowe przekształcenie zdegradowanego obszaru poprzemysłowego w strefę aktywności społeczno-gospodarczej w Tychach - 3,00 mln Euro.
• Rozwój infrastruktury transportowej - budowa obwodnicy Pszczyny i obwodnicy Ustronia - 11,50 mln Euro.
• Budowa centrum przedsiębiorczości "Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości" w Cieszynie" - 2,00 mln Euro.

Rozwój sektora MSP (program horyzontalny w ramach Phare 2001 - 1,85 mln Euro.

Realizacja Programu Phare 2001 ESC.

Memorandum Finansowe podpisane dnia 20 grudnia 2001 r.

Zaakceptowanie projektów przez KE. Przystąpiono do opracowywania przez właściwe Ministerstwa i UKIE systemu wdrażania projektów. Trwa przygotowywanie dokumentacji przetargowej do kontraktów.

Program Współpracy Przygranicznej (PHARE CBC)

Cel Programu: Rozwój gospodarczy regionów przygranicznych oraz wyrównywanie różnic pomiędzy dwoma regionami, położonymi po obu stronach granicy.

Phare CBC 2000

1. Modernizacja dróg do przejść granicznych w rejonie Cieszyna - alokacja środków z UE wynosi 2,00 mln Euro.

Realizacja Programu Phare CBC 2000.

Memorandum Finansowe podpisane dnia 21 grudnia 2000 r.
Trwa przygotowywanie projektu do realizacji. Do końca 2001 r. nastąpiło podpisanie umów z wykonawcą.

Phare CBC 2001

1. Modernizacja układu komunikacyjnego w kierunku przejść granicznych Chałupki-Bohumin - alokacja środków z UE wynosi 2,00 mln Euro.

Realizacja Program Phare CBC 2001.

Memorandum Finansowe podpisane dnia 20 grudnia 2001 r. Zaakceptowanie projektu przez KE.

Program ISPA

Cel Programu: Lepsze przygotowanie krajów stowarzyszonych do członkostwa w UE w dziedzinie gospodarczej infrastruktury dotyczącej w szczególności ochrony środowiska i transportu. (Program zarządzany na szczeblu centralnym).

ISPA 2000 Transport

1. Budowa odcinka KA4E Kleszczów - Sośnica (budowa 19 km dwupasmowej autostrady, będącej częścią Trzeciego Korytarza Paneuropejskiego) - alokacja środków z UE w wysokości 84.211.500 Euro.
Memorandum Finansowe podpisane dnia 22 września 2000 r.

ISPA 2001 Transport

1. Budowa drogi ekspresowej odc. Bielsko-Biała-Skoczów-Cieszyn (budowa 28,2 km drogi ekspresowej z Bielska-Białej do granicy z Czechami. Budowany odcinek jest częścią drogi Nr 1 znajdującej się na paneuropejskim Szóstym Korytarzu Transportowym) - alokacja środków z UE w wysokości 103.638.750 Euro.

Memorandum Finansowe podpisane dnia 12 czerwca 2001 r.

ISPA 2000 i 2001 Ochrona Środowiska

1. Budowa centralnej oczyszczalni ścieków dla miasta Gliwice wraz z modernizacją i rozbudową sieci kanalizacyjnej - przyznane środki z UE w wysokości 35.189.350 Euro.

Memorandum Finansowe podpisane dnia 13 grudnia 2001 r.

2. Modernizacja i rozbudowa systemu gospodarki ściekowej w zlewni rzeki Rawy w mieście Katowice - przyznane środki z UE w wysokości 30.312.000 Euro.

Memorandum Finansowe podpisane dnia 17 września 2001 r.

3. Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków oraz rozbudowa kanalizacji sanitarnej na obszarze miasta Rybnik i gminach sąsiednich - przyznane środki z UE w wysokości 71.321.600 Euro.

Memorandum Finansowe podpisane dnia 13 grudnia 2001 r.

4. Budowa oczyszczalni ścieków Halemba-Centrum oraz porządkowanie gospodarki ściekowej na terenie miasta Ruda Śląska - przyznane środki z UE w wysokości 29.833.050 Euro.

Memorandum Finansowe podpisane dnia 13 grudnia 2001 r.

Program PHARE INICJATYWA

Cel Programu: wsparcie procesu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego oraz hutnictwa żelaza i stali poprzez łagodzenie skutków społecznych, wynikających z całkowitej lub częściowej redukcji zatrudnienia w kopalniach węgla kamiennego i przedsiębiorstwach hutniczych realizujących rządowy program restrukturyzacji sektora hutnictwa oraz wdrażanie zasad i mechanizmów polityki regionalnej poprzez realizację wybranych przedsięwzięć zgodnych ze strategią rozwoju województwa śląskiego.

W ramach dwóch programów Phare -PL9811 INICJATYWA oraz PL9903.01 INICJATYWA II

Unia Europejska przeznaczyła łączną kwotę 61 mln Euro na wsparcie dwóch rządowych programów restrukturyzacyjnych - górnictwa węgla kamiennego (31 mln Euro) oraz hutnictwa żelaza i stali (20 mln Euro). Programami administruje, pod nadzorem Ministerstwa Gospodarki

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

Phare PL 9811 INICJATYWA - w ramach programu przyznane zostały dla Polski środki w wysokości 30 mln Euro (z tego 20 mln Euro na wsparcie procesu restrukturyzacji sektora górnictwa i 10 mln Euro na wsparcie procesu restrukturyzacji sektora hutnictwa).

Środki przeznaczone zostały na następujące rodzaje działań:

• wsparcie aktywnych działań socjalnych (pomoc w znalezieniu pracy przez osoby odchodzące z sektorów): przekwalifikowujące szkolenia zawodowe dla zwalnianych pracowników sektora (górnictwo-0,95 mln Euro, hutnictwo-0,45 mln Euro) oraz aktywizujące osłony socjalne tj. zasiłki socjalne w górnictwie (10,5 mln Euro) oraz kontrakty szkoleniowe na przekwalifikowanie w hutnictwie (3,0 mln Euro), ogółem (górnictwo-11,45 mln Euro, hutnictwo-3,45 mln Euro),
• wsparcie tworzenia alternatywnych miejsc pracy poprzez rozwój sektora MSP: system refundacji składek na ubezpieczenie społeczne na rzecz pracodawców zatrudniających byłych górników lub hutników (górnictwo-0,6 mln Euro), udzielanie przez wybrane instytucje regionalne preferencyjnych pożyczek dla byłych pracowników (górników i hutników) rozpoczynających samodzielną działalność gospodarczą lub ich współmałżonków oraz MSP planujących zatrudnienie pracowników (górników i hutników), z którymi rozwiązano umowę o pracę tj. utworzenie Funduszu Pożyczkowego na tworzenie nowych miejsc pracy dla byłych pracowników sektora górnictwa węgla kamiennego i hutnictwa w Polsce oraz rozpoczynanie przez nich działalności gospodarczej (górnictwo-4,5 mln Euro, hutnictwo-2,0 mln Euro), system dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych MSP planującym zatrudnienie byłych górników i hutników (górnictwo-3,0 mln Euro, hutnictwo-3,5 mln Euro), system subsydiowania usług doradczych dla podmiotów korzystających z wymienionych wyżej instrumentów (górnictwo-0,2 mln Euro, hutnictwo-0,3 mln Euro), ogółem (górnictwo-8,2 mln Euro, hutnictwo-5,8 mln Euro),
• rozwój instytucjonalny (w ramach tego komponentu środki przeznaczone zostały na ekspercką współpracę i wymianę doświadczeń w formie bliźniaczego porozumienia zawartego pomiędzy Ministerstwem Gospodarki a jego odpowiednikiem w Hiszpanii, budżet porozumienia 1,1 mln Euro).

Phare PL 9903.01 INICJATYWA II

Cel programu: Łagodzenie społecznych i regionalnych skutków restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego oraz hutnictwa żelaza i stali oraz rozwój regionalny na Śląsku.

Środki przeznaczone zostały na następujące rodzaje działań:

• wsparcie procesu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego oraz hutnictwa żelaza i stali poprzez łagodzenie skutków społecznych, wynikających z całkowitej lub częściowej redukcji zatrudnienia w kopalniach węgla kamiennego i przedsiębiorstwach hutniczych realizujących rządowy program restrukturyzacji sektora hutnictwa
• wdrażanie zasad i mechanizmów polityki regionalnej poprzez realizację wybranych przedsięwzięć zgodnych ze strategią rozwoju województwa śląskiego.

W ramach programu przyznane zostały dla województwa śląskiego środki w wysokości 31 mln Euro (z tego na 12,2 mln Euro na wsparcie procesu restrukturyzacji sektora górnictwa i 9,5 mln Euro na wsparcie procesu restrukturyzacji sektora hutnictwa oraz 9,3 mln Euro na projekty z zakresu rozwoju regionalnego).
Projekt jest kontynuacją rozpoczętego w 1999 r. Programu INICJATYWA. Został rozszerzony o Fundusz Dotacji Lokalnych przeznaczony na realizację projektów z zakresu rozwoju regionalnego na Śląsku.

Program składa się z dwóch podstawowych komponentów:

1. Działania służące wsparciu restrukturyzacji górnictwa i hutnictwa.
2. Fundusz Dotacji Lokalnych.

W ramach komponentu programu służącemu wsparciu restrukturyzacji górnictwa i hutnictwa kontynuowane były instrumenty uzyskujące finansowe wsparcie ze środków programu Phare PL 98 11 INICJATYWA:

• wsparcie aktywnych działań socjalnych: przekwalifikowujące szkolenia zawodowe dla zwalnianych pracowników sektora (górnictwo-2,4 mln Euro, hutnictwo-1,2 mln Euro) oraz aktywizujące osłony socjalne tj. zasiłki socjalne w górnictwie (2,2 mln Euro) oraz kontrakty szkoleniowe na przekwalifikowanie w hutnictwie(2,3 mln Euro), ogółem (górnictwo-4,6 mln Euro, hutnictwo-3,5 mln Euro),
• wsparcie tworzenia alternatywnych miejsc pracy poprzez rozwój sektora MSP: udzielanie przez wybrane instytucje regionalne preferencyjnych pożyczek dla byłych pracowników (górników i hutników) rozpoczynających samodzielną działalność gospodarczą lub ich współmałżonków oraz MSP planujących zatrudnienie pracowników (górników i hutników), z którymi rozwiązano umowę o pracę tj. utworzenie Funduszu Pożyczkowego na tworzenie nowych miejsc pracy dla byłych pracowników górnictwa węgla kamiennego oraz rozpoczynanie przez nich działalności gospodarczej (górnictwo-3,5 mln Euro), system dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych MSP planującym zatrudnienie byłych górników i hutników (górnictwo-4,0 mln Euro, hutnictwo-5,9 mln Euro), system subsydiowania usług doradczych dla podmiotów korzystających z wymienionych wyżej instrumentów (górnictwo i hutnictwo-0,2 mln Euro), ogółem (górnictwo-7,6 mln Euro, hutnictwo-6,0 mln Euro),

Komponent programu Fundusz Dotacji Lokalnych (FDL) - 9,3 mln Euro, skierowany jest do gmin na terenach których położone są restrukturyzowane i likwidowane przedsiębiorstwa górnicze i hutnicze (dotacje dla gmin górniczych województwa śląskiego na małe projekty inwestycyjne zgodne z założeniami strategii województwa). Jego działanie ma przyczynić się do poprawienia konkurencyjności tych gmin.

W ramach I edycji Funduszu Dotacji Lokalnych Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce zatwierdziło dotacje na realizację 21 projektów inwestycyjnych. Ze środków budżetu przeznaczonego na Fundusz Dotacji Lokalnych w pierwszej fazie udzielono dotacji na łączną kwotę 5.274.260,16 Euro (projekty oprócz wsparcia ze środków funduszu Phare są współfinansowane z budżetu państwa oraz środków własnych gmin)

W ramach II edycji Funduszu Dotacji Lokalnych, uruchomionej w związku z rozdziałem środków pozostałych po realizacji pierwszej transzy FDL, Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce zatwierdziło dotacje na realizację 12 projektów, w tym 2 projekty z województwa małopolskiego (włączenie województwa małopolskiego do udziału w II edycji FDL). Ze środków budżetu przeznaczonego na drugą fazę projektu Fundusz Dotacji Lokalnych udzielono dotacji na łączną kwotę 4.025.909,84 Euro.

Łącznie w ramach FDL Inicjatywa II zrealizowane zostaną 32 projekty.

SPECJALNY PROGRAM PRZYGOTOWAWCZY DO FUNDUSZY STRUKTURALNYCH PHARE'98 - SPP

Cel Programu: wsparcie działań dostosowujących polską administrację do przyjęcia Funduszach Strukturalnych UE.

Okres realizacji programu obejmował lata 1999-2001.

Działania w ramach programu dotyczyły wsparcia dla przygotowania regionalnych strategii rozwojowych oraz zintegrowanych programów rozwoju regionalnego w wybranych regionach i skorelowane były z działaniami podejmowanymi w ramach programu Phare INRED.

Głównym celem programu w województwie było opracowanie Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego dla Województwa Śląskiego zgodnego z Celem 1 pomocy strukturalnej UE (obszary opóźnione w rozwoju gospodarczym) oraz utworzenie Regionalnego Centrum Innowacji i Transferu Technologii (ułatwienie przedsiębiorcom, szczególnie MSP, dostęp do nowoczesnych technologii mogących zwiększyć ich konkurencyjność). W ramach tego komponentu realizowana była na podstawie umowy twinningowej (umowy bliźniaczej będącej podstawowym instrumentem realizacji projektów przygotowywanych w ramach Programu Rozwoju Instytucjonalnego finansowanych z funduszy Phare) pomoc ekspertów UE (krótko i długoterminowych doradców przedakcesyjnych), których zadaniem było wsparcie polskiej administracji przy realizacji projektów współpracy bliźniaczej poprzez nadzorowanie szkoleń, wizyt studyjnych oraz wyjazdy studyjne i staże do państw członkowskich UE itp. Finansowanie programu odbywało się z PHARE 1998 r, ogólna kwota przyznana dla województwa śląskiego w ramach Programu SPP wynosiła 900.000 Euro, z tego z Phare SPP - 500.000 Euro oraz Phare INRED - 400.000 Euro.

Program PHARE INRED

Cel Programu: przygotowanie polskich regionów do sprawnego i efektywnego wykorzystania Funduszy Strukturalnych (transfer wiedzy i doświadczeń umożliwiających sprawne tworzenie dokumentów planistycznych zgodnych z wymogami i standardami Unii Europejskiej).

Jednostką zarządzającą Programem została Polska Agencja Rozwoju Regionalnego, wdrażanie powierzono konsorcjum kierowanemu przez firmę Halctow Group Ltd.

Realizacja programu obejmowała okres od maja 1998 r. do 31 grudnia 1999 r i składa się z dwóch komponentów: rozwój instytucji regionalnych oraz wsparcie inwestycji w Małopolsce
W ramach komponentu rozwój instytucji regionalnych (możliwość dofinansowania trzech rodzajów przedsięwzięć: szkolenia pracowników instytucji regionalnych, badania i analizy niezbędnych dla regionu oraz zakupów niezbędnego sprzętu dla instytucji regionalnych) przyznanych zostało dla województwa śląskiego 900.000 Euro.

Główny nacisk położony został na rozwój instytucji oraz zasobów ludzkich w celu zwiększenia możliwości absorpcyjnych regionu, w kontekście przyszłego korzystania z Funduszy Strukturalnych, w szczególności przeprowadzenie szkoleń oraz zapewnienie transferu wiedzy i umiejętności z krajów objętych działaniem FS do regionów objętych Programem.

Spośród przyznanych ogółem dla województwa śląskiego środków

• na dofinansowanie szkoleń dla pracowników instytucji regionalnych oraz obsługę krótko i długoterminowych ekspertów w ramach programu SPP, przeznaczonych zostało
  ca 400.000 Euro.
• badań i analiz niezbędnych dla regionu - ca 500.000 Euro,
• zakupu niezbędnego sprzętu dla instytucji regionalnych - 32.048 Euro.

W trakcie realizacji środki programu powiększone zostały o 600.350 zł (złotowe środki Unii Europejskiej tzw.CPF - Counterpart Funds, pozostające w dyspozycji Ministra - Przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej traktowanych jako wkład strony polskiej do Programu). Z przyznanych środków dofinansowanych zostało 9 projektów realizowanych w ramach zintegrowanego pilotażowego programu rozwoju regionalnego województwa.

Oprócz wymienionych wyżej środków w roku 1999 r. w ramach projektu Phare-INRED-CPF województwo śląskie otrzymało na doposażenie Sekretariatów RKS sprzęt w wysokości 25.500zł.

III WIELOLETNI PROGRAM DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW

Cel Programu: Poprawa otoczenia administracyjnego i prawnego dla funkcjonowania małych i średnich przedsiębiorstw oraz wzmocnienie konkurencyjności MSP poprzez nawiązywanie współpracy (targi i sieci informacyjne) i przepływ innowacji (Współfinansowanie działań ukierunkowanych na tworzenie więzi kooperacyjnych pomiędzy przedsiębiorstwami państw członkowskich UE oraz wybranych krajów ubiegających się o członkostwo, w tym Polski. Program dotuje między innymi działalność Centrów Euro Info.

Przyznanie w latach 1999-2001 dla Centrum Euro Info PL412 działającego przy Górnośląskiej Agencji Rozwoju Regionalnego kwoty dotacji w wysokości 75.000,00 Euro (rocznie 25.000,00 Euro), przeznaczonej na współfinansowanie kosztów prowadzenia ośrodka i świadczenia usług dla MSP.

PIĄTY PROGRAM RAMOWY BADAŃ ROZWOJU TECHNICZNEGO I PREZENTACJI UNII EUROPEJSKIEJ (V Program Ramowy)

Cel Programu: Wsparcie badań służących innowacji oraz rozwojowi gospodarczo-społecznemu. Program obejmuje komponenty specjalnie ukierunkowane na potrzeby MSP poszukujących nowych technologii, opracowujących i wdrażających nowe produkty, współpracujących przy rozwiązywaniu problemów technologicznych z partnerami z innych państw UE.

1. Regionalna Strategia Innowacyjna dla województwa śląskiego (RIS) - dotacja z UE w wysokości 51.810,00 Euro (podwykonawca projektu GARR S.A w Katowicach).

Program ECOS/OUVERTURE

Cel Programu: Wspieranie międzynarodowej współpracy międzyregionalnej.

1. RADA- Alternatywy Rozwoju Terenów Wiejskich - dofinansowanie projektu ze środków Phare dla województwa w 2000 r. wynosi 74.812 Euro.

Program Phare SCI-TECH II

Cel Programu: Wsparcie polskiego sektora badań i nauki, rozwój transferu technologii, promocji innowacji i doradztwa dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz wsparcie procesów restrukturyzacyjnych jednostek badawczo-rozwojowych

1. Utworzenie i przygotowanie Sieci Punktów Informacyjno-Doradczych do świadczenia usług w zakresie promowania i wspierania innowacji i transferu technologii dla MSP w województwie śląskim - dofinansowanie projektu ze środków Phare wynosi 32.000 Euro.

6.2.2 Pozostała publiczna pomoc zagraniczna.

KREDYT BANKU ŚWIATOWEGO - na współfinansowanie rozwoju infrastruktury wiejskiej i tworzenie nowych miejsc pracy poza rolnictwem na terenach wiejskich.

Podpisanie w lipcu 2000 r. umowy finansowej pomiędzy Rządem RP a przedstawicielami Banku Światowego, umożliwiło uruchomienie kredytu na współfinansowanie rozwoju infrastruktury wiejskiej i tworzenie nowych miejsc pracy poza rolnictwem na terenach wiejskich, w ramach wdrażania rządowego Programu Aktywizacji Obszarów Wiejskich, którego celem jest rozwój sektora prywatnego, rozwój zasobów ludzkich w tym zwiększenie zatrudnienia poza rolnictwem, poprawa stanu edukacji na obszarach wiejskich oraz poprawa i rozwój infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich. Do realizacji w województwie śląskim wszedł komponent - rozwój infrastruktury na terenach wiejskich, w ramach którego województwo na mocy porozumienia z 12 października 2000 r. przyznana została dla województwa kwota 895.000 Euro na współfinansowanie 7 zadań inwestycyjnych.

GRANT RZĄDU JAPONII

1. "Badania Rynku Pracy na Śląsku" - projekt finansowany w ramach Grantu Rządu Japonii.

Celem projektu jest opracowanie metody badania rynku pracy oraz prowadzenie cyklicznych (półrocznych badań regionalnych do 2002 roku dla opracowania krótkoterminowych prognoz w zakresie sytuacji bezrobocia, tendencji gospodarczych i monitorowanie zmian zachodzących na rynku pracy. (2000 r. - 2002 r.).

Działania finansowane ze środków Grantu Rządu Japonii.
Łączny budżet projektu 754.111 PLN.

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego ul. Ligonia 46, 40-037 Katowice