Konferencja poświęcona tej tematyce miała na celu przedstawienie procesu tworzenia i funkcjonowania parków kulturowych jako form ochrony konserwatorskiej oraz narzędzi ochrony miejskiego krajobrazu kulturowego.

„Brak dobrego planowania przestrzennego i ochrony krajobrazu mści się w wymierny sposób. W wielu miejscach zaczyna się obecnie dostrzegać relacje między planowaniem przestrzennym i ochroną zabytków jako całych obszarów a ekonomią. Zmienia się świadomość społeczna, ludzie oczekują więcej od przestrzeni publicznej, która ich otacza, także w zakresie ochrony konserwatorskiej. Pojawiają się także pierwsze symptomy zmiany w myśleniu o przestrzeni historycznej i kulturowej. Istnieje szansa, że przełoży się to na zmianę myślenia o planowaniu przestrzennym w ogóle” – zaznaczył podczas konferencji Henryk Mercik, członek Zarządu Województwa Śląskiego.

Do wygłoszenia referatów zaproszeni zostali przedstawiciele samorządu, Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz gmin, na terenie których funkcjonują lub są planowane parki kulturowe, m.in. Brzegu, Tarnowskich Gór, Dąbrowy Górniczej i Rybnika.

Park kulturowy jest jedną z form ochrony zabytków w Polsce. Tworzony jest w celu ochrony krajobrazu kulturowego oraz zachowania wyróżniających się krajobrazowo terenów z zabytkami nieruchomymi charakterystycznymi dla miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej. Park kulturowy może być powoływany przez radę gminy bądź związki gmin. Wymagane jest określenie sposobu ochrony oraz zakazy i ograniczenia związane z różnego rodzaju działalnością budowlaną, gospodarczą czy też sposobami korzystania z zabytków. Na liście Narodowego Instytutu Dziedzictwa znajdują się cztery parki kulturowe z województwa śląskiego: cmentarz żydowski w Żorach, obszar staromiejski w Bieruniu, „Hałda Popłuczkowa” w Tarnowskich Górach oraz obszar grobli w Bieruniu. Parki kulturowe o szczególnej wartości dla kultury mogą zostać uznane za pomnik historii, a nawet wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.