Sztolnia Królowa Luiza w Zabrzu z Nagrodą Dziedzictwa Europejskiego
O otrzymaniu wyróżnienia poinformowały władze Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. W spotkaniu uczestniczył marszałek Jakub Chełstowski, wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski oraz prezydent Zabrza Małgorzata Mańka-Szulik.
„To dla regionu powód do dumy. Widać, że synergia podmiotów przynosi konkretne efekty. To wyjątkowe wyróżnienie, jesteśmy na etapie rozmów z Komisją Europejską i ten obiekt idealnie wpisuje się w nasze plany związane z rewitalizacją. To, co zostało tu stworzone jest wyjątkowe w skali Europy. Jestem pewien, że ten projekt będzie się rozwijał. Dbamy o zabezpieczenie energetyczne, ale dbamy również o nasze dziedzictwo przemysłowe” - mówił marszałek Jakub Chełstowski.
W tym roku nagrodą uhonorowano 25 obiektów z 16 państw. Sztolnia Królowa Luiza w Zabrzu została wyróżniona w kategorii konserwacja i jest w tym roku jedynym obiektem z obszaru dziedzictwa przemysłowego w Europie i jednym z trzech w Polsce, które dostąpiły tego zaszczytu w całej historii nagród. Sztolnia znalazła się w gronie tak znanych miejsc jak Trafalgar Square, Royal Albert Hall z Londynu czy Narodowe Obserwatorium w Atenach.
Zwycięzcy zostaną uhonorowani podczas ceremonii wręczenia nagród, która odbędzie się 29 października 2019 r. w Paryżu, odbywającej się w ramach Europejskiego Kongresu Dziedzictwa Kulturowego.
„Gratuluję konsekwencji, to cecha bardzo na Śląsku ceniona. Najpierw był znakomity pomysł i konsekwentne działanie, by zrealizować tak duże przedsięwzięcie. Ta nagroda ma wymiar europejski i jest niezwykle ważna, bo dotyczy dziedzictwa kulturowego w sektorze wydobywczym. Europa od lat z powodzeniem pielęgnuje działania związane z rewitalizacją i cieszę się, że potencjał Zabrza z jego industrialnym dziedzictwem został doceniony” – podkreślał wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski.
Sztolnia Królowa Luiza (będąca częścią Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu) to największy kompleks turystyczny, związany z dziedzictwem górnictwa węgla kamiennego w Polsce i absolutny unikat w skali Europy. To wyjątkowy zespół zabytków, obrazujący rozwój technik górniczych i przemysłu wydobywczego, powiązania z innymi gałęziami przemysłu i jego wpływ na kształtowanie się regionu. To doskonała ilustracja i reprezentatywny przykład zmian, jakie zachodziły w europejskim przemyśle na przestrzeni ostatnich 200 lat.
W skład kompleksu wchodzą zabudowania powierzchniowe: budynki poprzemysłowe i wieże szybowe, składające się na czytelny obraz funkcjonalny kopalni z przełomu XIX i XX wieku, nowoczesna infrastruktura okołoturystyczna oraz dwa unikatowe parki plenerowe. Najcenniejszymi elementami kompleksu i tym, co go wyróżnia w skali całej Europy, są podziemne wyrobiska - dawnej Kopalni Królowa Luiza i towarzyszącej jej Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej o łącznej długości przekraczającej 5 km. Nigdzie indziej nie udało się zrewitalizować, zakonserwować i zaadaptować dla odwiedzających tak wyjątkowych przestrzeni, przebiegających pod centrum miasta.
Rewitalizacja i udostępnienie odwiedzającym Kompleksu Sztolni Królowa Luiza to efekt przeprowadzonych robót górniczych i budowlanych oraz konserwatorskich, rozpoczętych w 2009 roku. Przedsięwzięcie rewitalizacji sztolni okazało się jednym z największych wyzwań, przed jakimi stanęło Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, a wraz z nim Miasto Zabrze i Województwo Śląskie. Jeszcze nikt, nigdy, nie prowadził prac górniczych, budowlanych i aranżacyjnych oraz konserwatorskich, nie tylko na tak dużą skalę, ale też w tak starym i specyficznym obiekcie. Głównym celem tak ambitnego projektu było zachowanie górniczego dziedzictwa regionu poprzez adaptację i rewitalizację kompleksu na potrzeby kulturalne, edukacyjne i turystyczne. Projekt został sfinansowany m.in. ze środków Unii Europejskiej oraz krajowych. Jego łączna wartość wyniosła niemal 40 mln euro.